του Ηλία Φραγκούλη

Χωρίς να καταφέρνει ποτέ να αγγίξει τα επιτυχημένα παραδείγματα των πρόσφατων «Godzilla» και «Κονγκ», τούτος ο Μεγκάλοντον καρχαρίας που νοσταλγεί τις αντίστοιχες ταινίες τρόμου και καταστροφής της δεκαετίας του ’70 προσφέρει ίχνη ψυχαγωγίας ανάμεσα στα ετερογενή υλικά μιας παραγωγής που ολοφάνερα δείχνει τον εμπορικό προσανατολισμό της προς το (επίσης γιγαντιαίων διαστάσεων…) κοινό της ασιατικής αγοράς. Εμείς… περισσεύουμε. Αλλά την κριτική μας μπορούμε να την κάνουμε.

Το αγαπώ αυτό το είδος και μεγάλωσα με τέτοια έργα. Ήταν η παιδική απόλαυση που τότε δεν χωρούσε… ενοχές. Και μέχρι σήμερα, όποτε εμφανίζεται ταινία που συγγενεύει με το genre των περιπετειών καταστροφής, αγωνιώ να ξαναζήσω κάτι από τα παλιά. Ατυχώς, στο «Meg» τα προβλήματα γίνονται αντιληπτά από πολύ νωρίς. Εξαιρώντας το σύνηθες πρόβλημα ενός σεναρίου με ιστορία που πάσχει και αναζητά τη σωτηρία μέσα από στερεότυπα και «δανεικά» προγενέστερων φιλμ, η ταινία του Τζον Τέρτλτομπ (ανώδυνος blockbuster-ικός «παραγγελιάς» του Χόλιγουντ) ηττάται κυρίως από την απουσία της οποιασδήποτε υπόστασης του καρχαρία – ήρωα. Από τα «Σαγόνια του Καρχαρία» (1975) κι έπειτα, αυτό το φονικό ψάρι λειτουργούσε καλύτερα στη μεγάλη οθόνη όταν έμοιαζε να έχει (και) έναν σκοπό, έως κι ένα κάποιο… ψυχολογικό υπόβαθρο (πέραν της αλληγορικής σχηματοποίησης, που ενίοτε διέκρινε η κριτική… στα όρια του αστείου). Αντιλαμβανόσουν την παρουσία του σαν ρόλο. Εδώ, καταντά «δευτεραγωνιστής», μια υποθαλάσσια σκιά που και αργεί να εμφανιστεί και δεν δρα έξυπνα. Και όταν η απειλή κινείται με «αυτόματο πιλότο», δίχως απώτερο σκοπό και (επιπλέον) πλάνο, η απόλαυση του να περιμένεις το επόμενο χτύπημα του καρχαρία στερεί σοβαρούς πόντους διασκέδασης από τέτοια ταινία.

Το διασωστικό flashback με το υποβρύχιο αποτελεί μια εισαγωγή που θα μπορούσε κάλλιστα να λείπει, δεν προσθέτει κάτι ουσιαστικό για τον χαρακτήρα που υποδύεται ο Τζέισον Στέιθαμ. Η βασική πλοκή ξεκινά με τις έρευνες – σπατάλη πολυεκατομμυριούχου για «κάτι» που ούτε θα καταλάβεις ούτε και θα σε νοιάξει εντός ελαχίστων λεπτών, σε υποβρύχια βάση στον Ειρηνικό, με έντονο (και στην ηχητική μπάντα, βλέπε διαλόγους) το ασιατικό στοιχείο. Η απελευθέρωση του προϊστορικού καρχαρία από ένα «υπέδαφος» της πλάκας, αλλά και η εμφάνιση του Στέιθαμ, που αναλαμβάνει ακόμη μια διάσωση στον βυθό για προσωπικούς λόγους (σε παγιδευμένο σκαφάκι βρίσκεται μεταξύ άλλων και η πρώην σύζυγός του) αυτή τη φορά, μπερδεύουν μεταξύ τους στοιχεία από την «Άβυσσο» (1989) μέχρι και τη «Βαθιά Άγρια Θάλασσα» (1999), δίνοντας μια εντύπωση απουσίας εστίασης στην αφήγηση, με τον καρχαρία να κάνει ελάχιστες εμφανίσεις στα σκοτεινά βάθη της θάλασσας.

Στα μισά του έργου και κατόπιν καταστροφικής σύγκρουσης με το ψάρι, ο θεατής αισθάνεται πως η δράση θα βρει μια κάποια προσδοκώμενη εκτόνωση και τα τεράστια σαγόνια θα πιάσουν δουλειά. Υπάρχουν στιγμές που το «Meg» παίρνει μπρος, όμως οι ανθρώπινες απώλειες δεν είναι φιλμαρισμένες με σασπένς και κορυφώσεις ιδιαίτερες. Το σπιλμπεργκικό «τρικ» του υποκειμενικού πλάνου από τον βυθό είναι γερασμένο και ξεχειλωμένο από τη χρήση πλέον και όταν ο καρχαρίας βάζει «πλώρη» για θάλασσα τίγκα στους λουόμενους, αναπολείς το χιούμορ και την εξυπνάδα του Αλεξάντρ Αζά στο «Piranha 3D» (2010).

Οπτικά, το… ψηφιακό μέγεθος σπάνια καταφέρνει να τρομάξει, υπάρχουν κάμποσες χαμένες ευκαιρίες (όπως εκείνη με το σκυλάκι που πηδά από το yacht των νεόνυμφων), ο Στέιθαμ (με πείρα πρωταθλητισμού στις καταδύσεις στα 90s!) δείχνει ελαφρώς έξω από τα νερά του υποκριτικά, αφού (μάλλον) έχει λάβει εντολές να τα παίρνει όλα στα σοβαρά (ή και στα μελοδραματικά…) και οι ανατροπές για το αν πέθανε ή όχι ο καρχαρίας δεν είναι αρκούντως συναρπαστικές ή αιφνιδιαστικές. Ναι, η ώρα περνάει, αλλά το «Meg» δεν προέκυψε να ολοκληρώνει τη χρησιμότητα της ύπαρξής του ως ένοχη απόλαυση. Εκτός Ασίας, τουλάχιστον…