της Βικτωρίας Μιχαήλ

Έναν αιώνα (+1 χρόνο) πριν, στο 12λεπτο κινούμενο σχέδιο «Gertie the Dinosaur» του σκιτσογράφου Γουίνσορ ΜακΚέι, το πρώτο φιλμ με δεινοσαύρους, η παχύδερμη ηρωίδα μεταξύ άλλων παίρνει τον μπασμένο μέσα στα καρέ δημιουργό, αυτόν που της έδωσε ζωή, τον… άνθρωπό της στην πλάτη της. Είναι συγκινητικό (και ίσως όχι τυχαίο) ότι η Pixar ενώνει παρεμφερώς έναν dino κι έναν homo-οιονεί-sapiens σχεδόν επάνω στο ιωβηλαίο του προ-παλαιολιθικού τέρατος στην οθόνη, τη χρονιά την οποία προς τούτο μαρκάρισε με όχι αρνητικά καλλιτεχνικά – και θριαμβευτικά ταμειακά – αποτελέσματα η επιστροφή του Rex της φάρας με το «Jurassic World». Ταυτόχρονα, δυστυχώς, είναι ένα απροσδόκητο, ανεπιθύμητο πισωγύρισμα στην Πλειστόκαινο και στα… θέματα του στάβλου της Walt Disney Pictures, του κτήτορα πια του κάποτε ανεξάρτητου studio που εξέλιξε όσο κανένα άλλο το είδος τού κινηματογραφικού toon, το ότι επέλεξε (ή χαλιναγωγήθηκε) να το πράξει, ακολουθώντας τα διδάγματα του γερασμένης σοφίας και ψιλοκατασπαραγμένου από ανταγωνιστές διαδόχους «Ο Βασιλιάς των Λιονταριών», με σελίδες από «Το Βιβλίο της Ζούγκλας», σε τοπία (ό)που θα ιχνογραφούσε – η απολύτως ευχάριστη έκπληξη – ο Τζον Φορντ.

Και πάλι καλά να λες: κωλύματα και καθυστερήσεις με μετάθεση της εξόδου κυκλοφορίας κατά ενάμιση χρόνο, αλλαγή σκηνοθέτη και παραγωγού συν ανακατεύθυνση του story με έξι πένες να παίρνουν τελικά credit θα μπορούσαν να έχουν αφανίσει (το αντίθετο απ’ ό,τι κάνει ο κομήτης της εισαγωγής που, περνώντας ξυστά από τη Γη, ξαναγράφει την ιστορία του κόσμου μας, επιτρέποντας στα κήτη της στεριάς να επιβιώσουν, ομιλούντα και, στην περίπτωση της φαμίλιας του Άρλο, ως χορτοφάγοι καλλιεργητές) τη σπίθα της παροιμιώδους συναισθηματικά νοήμονος φωτιάς (απ’ τη λυδία λίθο του άκρως ψυχωμένου, αν και high-tech, animation) της Pixar. Αυτής που τρέμει αλλά, τελικά, δεν σβήνει σε μια standard ανδρωτική, εξιλεωτική Οδύσσεια χιούμορ, κινδυνωδών αντιξοοτήτων και σφυρηλάτησης διαφυλετικής φιλίας σ’ ένα πρωτόγονο Far West με επικυρίαρχη τη σκεπτόμενη πανίδα και τον Κρο Μανιόν όχι μόνο να μην αρθρώνει λέξη αλλά να γρυλλίζει στα τέσσερα μυρίζοντας. Αυτός ο κοντοπίθαρος Μόγλης, που θα γίνει ο καλύτερος φίλος, το πιστό… σκυλάκι του λιπόψυχου απατόσαυρου (αυτός πάλι με κάτι από Gummy Bear στο πρασινάκι του!), αφής στιγμής του χαρίσει τη ζωή, είναι ουσιαστικά το μόνο εύρημα του κοπαδιού των χαρακτήρων. Ο μπαμπάς, η μαμά, ο αδελφός, η αδελφή, οι εξ αίματος του μισερού και δυσλειτουργικού Άρλο και η γεωργική καθημερινότητά τους σαλεύουν και πείθουν (αν και το… Chicken Run τους το τραβάει), αλλά μετά τον – ντισνεϊκό trademark – τραγικό «φευγιό» ενός τους οι συναπαντώμενοι στο περιδιάβασμα του ξέμπαρκου στην ύπαιθρο διδύμου είναι το καρναβάλι των ζώων – κι όχι του Σεν Σανς.

Ένα τρίο τυραννόσαυρων καμπόηδων που εκτρέφουν νεροβούβαλους, ένας λίγο «σφυριγμένος» τρικεράτωψ, πέντε πτεροδάκτυλοι κάπου μεταξύ ζηλωτών ανιμιστών που προσκυνούν τη θεά Καταιγίδα και στυγερών ορνίων, ένα απειλητικό φίδι (ο Κάα είναι που τώρα κάνει «ςςςς» από «Το Βιβλίο της Ζούγκλας») και κάτι βδέλλες στοιχειοθετούν φυγόκεντρα τον επιδιωκόμενο φανταστικό κόσμο της Κρητιδικής της ταινίας, που τουλάχιστον παίρνει τα πάνω της στο γκαγκ της φυσαρμόνικας – μαμουνιού και στο αξιολάτρευτο set-piece τού «φύσα τη μαρμότα». Το χειρότερο; Εκτός απ’ το «κοίτα τους φόβους σου στα μάτια κι άσε το σημάδι σου», (συγ)γνωστό ως ούτως ή άλλως κλασικό μήνυμα του oeuvre της Pixar, «Ο Καλός Δεινόσαυρος» τσιμπάει σαν βραδυκίνητο αρπακτικό ολάκερα κομμάτια από κατώτερους εκπροσώπους του γένους του που πρόλαβαν. Το high με τα παραισθησιογόνα φρούτα; Απ’ το «Ο Κιτρινομύτης σε Τρελές Περιπέτειες». Οι πυγολαμπίδες στη νύχτα; Απ’ το «Ο Μάγος του Οζ: Η Επιστροφή της Ντόροθι». Πώς είναι δυνατόν το μυαλό και η γλώσσα τού σχεδόν ριζοσπαστικού «Τα Μυαλά που Κουβαλάς», η Μεγκ ΛεΦοβ που υπογράφει το σενάριο κι εδώ, να καταδέχεται στα σαγόνια της ξένη, δεύτερη ύλη; Αρχίζει να γίνεται παλαιοντολογία η εταιρεία – υπόδειγμα;

Όχι όσο σκηνές όπως το συσφικτικό quid pro quo (με λίγα ξυλαράκια και χώμα) Άρλο και Σπόρου για την απώλεια των πλέον οικείων τους θα μπαίνει στην ανθολογία των μινιμαλιστικά σπαραχτικότερων εμπνεύσεων της χρονιάς. Όσο το drawing room θα αγγίζει τα ύψη της τέχνης του χρωστήρα του Μπίνγκαμ, του Στάνλεϊ, του Μπίαρντ στις βάθους (εδώ δουλεύει το 3D, μην περιμένετε εφεδιές που βγάζουν… μάτι) ακουαρέλες των στοιχείων της φύσης στα παρθένα τοπία γόνιμης Άγριας Δύσης – προσέξτε την υπερλεπτομέρεια φόντου του αντιφεγγίσματος του εκτός κάδρου ποταμιού στον βράχο πίσω από τους δύο ήρωές μας σε μία νυχτερινή συνομιλία, αυτό θα πει λεπτολόγα εργασία. Όσο το πλησίασμα ευθυμίας στον ορίζοντα, απροόπτων στο μονοπάτι, ζεστασιάς στον αέρα και facts of life στην πλάση δεν θα αφήνουν στη μέση αλλά θα τελειώνουν, αφήνοντας τραύματα έστω, το παραμύθι: αυτό που για τους αλήστου μνήμης κολοσσιαίους συνοδοιπόρους μας στον πλανήτη άρχισε στις moving pictures μια εκατονταετία πριν, και για τον νεαρό γίγαντα του CGI πριν από μια εικοσαετία. Στο μεγάλωμα είναι το παιδί ακόμα, ας κάνουμε ότι δεν είδαμε τα στραβά αυτή τη φορά. Ειδικά απ’ τη στιγμή που μπορεί να φταίει κι η κηδεμονία του θείου Γουόλτ…