του Γιάννη Σμοΐλη

Ο Τζέιμς ΜακΤιγκ μας συστήθηκε ως δημιουργός με τη δημοφιλέστατη φουτουριστική περιπέτεια, αντιεξουσιαστικών διαθέσεων, «V for Vendetta», ενώ είχε υπάρξει βοηθός σκηνοθέτη και στην τριλογία του «Matrix», μεταξύ άλλων. Φαίνεται, όμως, πως έχει ανάγκη τα αδέλφια Γουατσόφσκι στο πλευρό του (το σενάριο για το «V for Vendetta», ως γνωστόν, είναι δικό τους) για να κάνει αξιόλογα πράγματα. Η πορεία του μετά την εκρηκτική επιτυχία τού σκηνοθετικού του ντεμπούτου, είναι μάλλον καθοδική. Το «Ninja Assasin» του 2009, μια σκοτεινή, υπερβίαιη, ακραία στυλιζαρισμένη εκδοχή των ταινιών με ninja που μεσουράνησαν στο b-movie κύκλωμα κατά τη δεκαετία του ‘80, δεν είχε να επιδείξει πολλά παραπάνω από μερικές καλοστημένες σκηνές αιματηρών συμπλοκών (με αρκετό ζουμερό gore που ικανοποίησε περισσότερο τους λάτρεις των splatter ταινιών τρόμου), δομημένες πάνω σε ένα σενάριο τόσο προσχηματικό που άγγιζε τα όρια της αυτοπαρωδίας, ενώ το «Κοράκι» του 2012, με τον Τζον Κιούζακ στον ρόλο του μεγάλου Αμερικάνου συγγραφέα Έντγκαρ Άλαν Πόου, παρότι ατμοσφαιρικό κι αρκούντως προσεγμένο αισθητικά, δεν κατάφερνε να μη θυμίζει, τελικά, χαμένη ευκαιρία. Ο ΜακΤιγκ βρισκόταν μίλια μακριά απ’ το θεσπέσιο «V For Vendetta», αλλά έμοιαζε, ακόμα, ικανός να ανακάμψει. Ε, λοιπόν, με την «Καταδίωξη σε Δύο Ηπείρους» ολισθαίνει οριστικά προς τη χωματερή και είναι κρίμα.

Το νέο του φιλμ (με τη Μίλα Γιόβοβιτς να πρωταγωνιστεί ως φιλύποπτη εργαζόμενη στην Αμερικάνικη Πρεσβεία του Λονδίνου και τον, πάλαι ποτέ, action hero Πιρς Μπρόσναν στον ρόλο του αδίστακτου επαγγελματία δολοφόνου που του αναθέτουν να την ξεπαστρέψει) είναι τόσο κακό που, απ’ όπου κι αν το πιάσεις, κινδυνεύεις να λερωθείς. Πρωτίστως, η – ας την πούμε ιδεολογική – μεταστροφή τού ΜακΤιγκ, που πριν από μια δεκαετία σκάρωνε αναρχικά φιλμικά μανιφέστα και τώρα δοξολογεί την οικουμενική μπατσοκρατία, προκαλεί αλγεινή εντύπωση. Η ταινία, τόσο με το βασικό της θέμα (η ηρωίδα της Γιόβοβιτς ξεκίνησε να δουλεύει για την Κυβέρνηση, μετά την 11η Σεπτεμβρίου του 2001, όπου πέθαναν οι περισσότεροι φίλοι της εξαιτίας τής επίθεσης στους δίδυμους πύργους, και τώρα δεν χαρίζει κάστανα στον οποιονδήποτε πιθανό τρομοκράτη απαιτεί να εισέλθει νόμιμα σε αμερικάνικο έδαφος για να επιδοθεί σε εγκληματικές πράξεις), όσο και με το τραγελαφικό της επιμύθιο που μας τρίβει στη μούρη ότι εκατομμύρια συνάνθρωποι σώθηκαν χάρη στις εμμονές ανθρώπων των υπηρεσιών ασφαλείας, συνιστά ένα απίθανα μισαλλόδοξο και αντιδραστικό κήρυγμα υπέρ των απανταχού φοβικών ακροδεξιών. Δεν πρόκειται τόσο για ταινία, όσο για κωμικό επιχείρημα που θα μπορούσε να προβάλει ο κρυφοφασίστας γείτονας για την ανάγκη να κλείσουν όλες οι χώρες τα σύνορά τους σε όλους αυτούς τους επικίνδυνους «μελαψούς», που προφασίζονται δικαιολογίες για να μπουν στα «χωράφια» μας και να αλωνίσουν ανενόχλητοι.

Και, εντάξει, άντε να δεχόμασταν, μειδιώντας ειρωνικά, τον ολοφάνερο ρατσισμό του φιλμ, αν τουλάχιστον πετύχαινε τον βασικό σκοπό κάθε περιπέτειας: να μας κόψει, δηλαδή, την ανάσα και να ευχαριστηθούμε θέαμα. Το ζήτημα είναι ότι, ειδικά σ’ αυτόν τον τομέα, είναι που αποτυγχάνει παταγωδώς. Άνευρο, βαρετό, απίστευτα φτωχό σε δράση, σχεδόν νυσταλέο, το «Καταδίωξη σε Δύο Ηπείρους» πατάει πάνω στο κλισέ concept «καλός άνθρωπος που κατηγορείται άδικα και πασχίζει να αποδείξει την αθωότητά του» για να αναλωθεί σε μια σειρά από προβλέψιμα και άνοστα κυνηγητά, χωρίς το παραμικρό ενδιαφέρον. Η Γιόβοβιτς τρέχει από δω κι από εκεί, πάντα με το ίδιο ηλίθιο ύφος ζωγραφισμένο στο πανέμορφο πρόσωπό της (πρόκειται για μια απαράδεκτη ερμηνεία), αδυνατώντας να πείσει έστω και για το πιο πρωτόλειο, κοινό συναίσθημα μιας τέτοιας κατάστασης, δηλαδή ότι φοβάται για τη ζωή της, κι ο Μπρόσναν, ως κακιασμένος, ψυχρός εκτελεστής, δείχνει να πλήττει τόσο πολύ που νομίζεις ότι ο λόγος που σκοτώνει με τέτοια άνεση ο χαρακτήρας του, είναι γιατί δεν βρίσκει τίποτα καλύτερο να κάνει για να περάσει η ώρα. Δεν υπάρχει η παραμικρή υποψία ψυχολογικής σκιαγράφησης «κακού», καμιά πράξη δεν αιτιολογείται, ο τύπος είναι απλά φονική μηχανή και καλά θα κάνουμε να μην ασχοληθούμε περαιτέρω. Όλα κυλούν με τον ανάλγητο ντετερμινισμό των κλισέ για να καταλήξουν σ’ ένα φινάλε σκέτη πρόκληση προς τη στοιχειώδη ευφυΐα.

Αποκαλώντας το «Καταδίωξη σε Δύο Ηπείρους» b-movie… προσβάλλεις τα b-movies. Δεν είναι ούτε καν αυτό. Είναι μια τραγελαφικά ανόητη άσκηση μισαλλόδοξης προπαγάνδας σε συσκευασία ελεεινής ταινίας, φτιαγμένης τόσο πρόχειρα και με τέτοια αδιαφορία για τη διασκέδαση του θεατή που δεν θα μπορούσε να προσφέρει την παραμικρή συγκίνηση ούτε σε 90χρονο ρεπουμπλικάνο με άνοια. Δεν αξίζει ούτε σαν υπνωτικό γι’ αυτούς που υποφέρουν από χρόνιες αϋπνίες, όχι να πληρώσεις για να τη δεις.