FreeCinema

Follow us

ΣΟΦΙΑ (2018)

(SOFIA)

  • ΕΙΔΟΣ: Δράμα
  • ΣΚΗΝΟΘΕΣΙΑ: Μεριέμ Μπενμπαρέκ
  • ΚΑΣΤ: Μαχά Αλεμί, Λούμπνα Αζαμπάλ, Σάρα Περλές, Χαμζά Χαφίφ, Ναντιά Μπενζακούρ
  • ΔΙΑΡΚΕΙΑ: 80'
  • ΔΙΑΝΟΜΗ: ONE FROM THE HEART

Νεαρή ανύπανδρη Μαροκινή σε υποσυνείδητη άρνηση κύησης αντιλαμβάνεται ότι πρόκειται να γεννήσει λίγες μόλις ώρες πριν τον τοκετό. Στην πατρίδα της, όμως, είναι παράνομο για μια γυναίκα να φέρει στον κόσμο μωρό εκτός γάμου, οπότε η αναζήτηση του πατέρα είναι ζωτικής σημασίας για εκείνη και την οικογένειά της.

Από το ξεκίνημα κιόλας της ταινίας της, η 35χρονη Μαροκινή Μεριέμ Μπενμπαρέκ (στο ντεμπούτο της ως σκηνοθέτη αλλά και σεναριογράφου σε μεγάλου μήκους) φροντίζει μέσω σχετικής κάρτας να ενημερώσει πως στη χώρα της οι ερωτικές σχέσεις εκτός γάμου επισείουν ποινές φυλάκισης. Δίνει έτσι εξαρχής το στίγμα της ιστορίας της, πριν η εναρκτήρια σεκάνς οδηγήσει στο εσωτερικό ενός σπιτιού στην Καζαμπλάνκα, όπου τα μέλη ντόπιας φαμίλιας συζητούν γύρω από το τραπέζι περί κερδοφόρων οικονομικών συμφωνιών που θα βοηθήσουν τα μάλα όσους εξ αυτών βρίσκονται σε δύσκολη οικονομική θέση. Η κόρη της μεσοαστικής οικογένειας, η Σοφία, παραπονιέται για πόνους στο στομάχι, στους οποίους ποτέ δεν είχε δώσει σημασία στο πρόσφατο παρελθόν, καθώς πάντοτε περνούσαν έπειτα από λίγο, με την ξαδέλφη της Λενά, που επισκέπτεται μαζί με τη μητέρα της τα πάτρια εδάφη μετά από χρόνια παραμονής στη Γαλλία, να της επισημαίνει πως είναι προφανέστατα έγκυος, αναλαμβάνοντας παράλληλα να την οδηγήσει (στα κρυφά) στο πλησιέστερο νοσοκομείο, διότι γνωρίζει πολύ καλά τους κινδύνους που μια ανεπιθύμητη εγκυμοσύνη ενέχει στην πατρίδα της. Εκεί, χάρη στις γνωριμίες από τις ιατρικές σπουδές της, καταφέρνει να της βρει κρεβάτι ώστε να γεννήσει, το όνομα ενός πατέρα όμως είναι απολύτως αναγκαίο, καθώς ο ποινικός κώδικας σε περιπτώσεις σαν κι αυτή δεν αστειεύεται.

Θυμίζει αρκετά (αρχικά) τούτη η «Σοφία» το «4 Μήνες, 3 Εβδομάδες και 2 Μέρες» (2007) του Κριστιάν Μουντζίου, εξετάζοντας υπό ένα εντελώς διαφορετικό κοινωνικοπολιτικό πρίσμα τον τρόμο και την απόγνωση που μπορεί να επιφέρει σε μία γυναίκα η εκτός γάμου κυοφορία. Εδώ δεν επιλέγεται η έκτρωση ως λύση του προβλήματος, καθώς είναι πολύ αργά πλέον για κάτι τέτοιο, όμως η ταπεινωτική ντροπή που θα βιώνει εσαεί τόσο αυτή όσο και η οικογένειά της από το «έγκλημα» στο οποίο έχει υποπέσει από τη μία, αλλά και οι ποινές φυλάκισης τις οποίες με σαφήνεια εξηγεί η αστυνομική αρχή (σε μια αποκαλυπτικότατη σκηνή τής μπρος γκρεμός και πίσω ρέμα Οδύσσειας την οποία δύναται μια Μαροκινή ανύπανδρη μάνα να αντιμετωπίσει) από την άλλη, οδηγούν άπαντες σε συστράτευση και εντοπισμό του «απρόσεκτου» πατέρα. Αυτός διατείνει με κάθε τρόπο την αθωότητά του, σύρεται όμως σε μια αναγκαστική παραδοχή, καθώς αντιλαμβάνεται πως βρίσκεται πλέον στην ίδια (και χειρότερη ίσως) θέση με αυτήν της Σοφίας έναντι του Νόμου, με τη μητέρα του να βλέπει με ιδιαίτερο ενδιαφέρον την επαγγελματική αποκατάσταση του γιου της ως απόρροια ενός πιθανού γάμου.

Παρά την περί του αντιθέτου αρχική αίσθηση που αφήνει η Μπενμπαρέκ για ένα δράμα με αποχρώσεις μυστηρίου σχετικά με την ταυτότητα του πατρός, γρήγορα γίνεται σαφές πως αυτό ουδόλως απασχολεί επί της ουσίας, καθώς η δημιουργός επιθυμεί να τονίσει περισσότερο τη δύσκολη θέση της γυναίκας στην πατριαρχική μαροκινή κοινωνία. Επιλέγει, όμως, έναν παράξενο τρόπο να περιγράψει το πλαίσιο αυτό, αφού δεν δίνει παρά ελάχιστο χώρο στους ανδρικούς χαρακτήρες της ταινίας της, με τον «ένοχο» πατέρα Ομάρ να εμφανίζεται εν πολλοίς ως άβουλο ον που άγεται και φέρεται από τις γυναίκες του περιβάλλοντός του. Δεν του δίνει περιθώρια ουσιαστικής αμφισβήτησης του τετελεσμένου γεγονότος με το οποίο βρίσκεται αντιμέτωπος, χάνοντας την ευκαιρία της σύγκρουσης των δύο φύλων και της εξερεύνησης της εκατέρωθεν δυναμικής τους, με φόντο την παράνοια (σύμφωνα με τα δυτικά ήθη τουλάχιστον) του μαροκινού νομικού συστήματος.

Αντιθέτως, έπειτα από τη σχετική «τακτοποίηση» του θέματος της εγκυμοσύνης, η Μπενμπαρέκ αναλώνει το στόρι της στις ενδοοικογενειακές συγκρούσεις που απορρέουν από το εκ διαμέτρου διαφορετικό κοινωνικό status της Σοφίας και της ξαδέλφης της Λενά, καθώς και την ένταση που προκύπτει ανάμεσα στη δεύτερη και την (παραδεχόμενη πως νυμφεύθηκε πλούσιο Γάλλο από οικονομικό και μόνο συμφέρον) μητέρα της. Η ταξική αντιπαράθεση, στην οποία βυθίζεται από ένα σημείο και μετά το φιλμ, υποβαθμίζει τον εύστοχο αρχικό προβληματισμό που χτίζεται στους ανήλιους διαδρόμους των νοσοκομείων και των αστυνομικών τμημάτων, με ένα α λα «Ένας Χωρισμός» (2011) ύφος, με την επικράτηση του ντόπιου κυνισμού έναντι του ξενόφερτου ιδεαλισμού να παρουσιάζεται ως η παραδοχή ενός καθόλα απαραίτητου συμβιβασμού.

ΕΙΝΑΙ ΓΙΑ ΜΕΝΑ;

Art-house θηλυκού προβληματισμού και έντιμων προθέσεων, που ενώ έχει την ενδιαφέρουσα αρχική ιδέα περί της ανύπαρκτης γυναικείας σεξουαλικής ελευθερίας σε χώρες όπως το Μαρόκο, την παραμερίζει ένεκα ενός ευρύτερου κοινωνικού προβληματισμού, ο οποίος υπολείπεται ενδιαφέροντος και ουσίας. Όχι κακό για ντεμπούτο, περισσότερο μισοάδειο από μισογεμάτο το ποτήρι του τελικού αποτελέσματος, όμως.


MORE REVIEWS

ΓΚΟΤΖΙΛΑ x ΚΟΝΓΚ: Η ΝΕΑ ΑΥΤΟΚΡΑΤΟΡΙΑ

Ένα μυστηριώδες σήμα (κινδύνου;) έρχεται από τα βάθη της Κοίλης Γης και καλεί την ερευνητική ομάδα που προστατεύει τον Κονγκ στη Νήσο του Κρανίου να βρεθεί στα έγκατα αχαρτογράφητων περιοχών, ελπίζοντας να μην αναμειχθεί και ο Γκοτζίλα, προκαλώντας νέες επικές μάχες.

ΑΔΕΣΠΟΤΑ ΚΟΡΜΙΑ

Ποια είναι τα όρια των δικαιωμάτων μας επάνω στο ίδιο μας το σώμα, σε συνάρτηση με τις ανά την Ευρώπη υπάρχουσες νομοθετικές ρυθμίσεις που ορίζουν το πόσο αυτό μας ανήκει; Ένα έργο τεκμηρίωσης που επιχειρεί να θίξει και να απαντήσει σε πολλά νομικά και ηθικά διλλήματα… ζωής και θανάτου.

ΤΟ ΑΓΟΡΙ ΤΟΥ ΘΕΟΥ

Μπολόνια, 1858. Εξάχρονο αγόρι οικογένειας Εβραίων τίθεται αναγκαστικά υπό την επιμέλεια του Πάπα, προκειμένου να μεγαλώσει σύμφωνα με τις αρχές της Καθολικής Εκκλησίας. Οι γονείς του θα κάνουν τα πάντα για να το πάρουν πίσω, όμως, η κόντρα με την παπική Ρώμη δεν είναι απλή υπόθεση.

Η ΧΙΜΑΙΡΑ

Φυλακόβιος αρχαιοκάπηλος επιστρέφει στον τόπο του εγκλήματος, όπου ξαναβρίσκοντας την παλιοπαρέα των συναδέλφων του, ξηγιέται… παλιά του τέχνη κόσκινο. Ή μήπως κυνηγάει χίμαιρες;

ΚΟΥΚΛΕΣ ΤΗΣ ΔΡΕΣΔΗΣ

Νεαρή δημοσιογράφος ερωτεύεται αιρετικής στάσης ζωγράφο και performance artist. Όταν η δεύτερη πεθαίνει, η πρώτη αγωνίζεται να νικήσει την ελληνική γραφειοκρατία, ζητώντας να παραλάβει τη σορό της αγαπημένης της συντρόφου.