του Άγγελου Μαύρου

Αν έπιανε οσκαρικούς στόχους (λέμε τώρα…), θα έκανε έτσι μάγκες βάζοντας στα mainstream σαλόνια τούς επαναστάτες (και κυριολεκτικά σε επίπεδο καλλιτεχνικού κινήματος με «σκοπό») τα τελευταία χρόνια Καριόκας tooners τούτο το επιστέγασμα της εικαστικής και θεματολογικής παραγκούπολής τους. Με Μεϊρέλες του είδους τον Αλέ Αμπρέου ενώ σβουρίζει άπιαστα μεταξύ ιμπρεσιονιστών και Χένρι Σέλικ άνευ του stop motion, καρικατούρας γελοιογράφων και ζωγραφιών τάξης νηπιαγωγείου, Λαμορίς και παλαιοσοβιετικού animation, «Φαντασίας» και «Metropolis». Και σε ποικίλα υλικά (από ξυλονερομπογιές, κραγιόνια παστέλ και «λάδια» ως μολυβοστιλό, κολάζ, πλάνα αρχείου και φωτό) που πήραν κίνηση στο… Photoshop, τυπώθηκαν, κινηματογραφήθηκαν, και υπέστησαν compositing στο After Effects.

Το αποτέλεσμα: ένα χειροποίητα δισδιάστατο ποιητικά πολιτικό ταξιδιωτικό έπος σχεδίων, χρωμάτων και καυτών ζητημάτων, για την ενηλικίωση της αθωότητας, το τίμημα της προόδου και την ελευθερία. Εδώ η διαλογή των – ακόμη και παιδικών – εργατικών χεριών κι η καταπάτηση των δικαιωμάτων τους, η νωπή στη μνήμη δικτατορία και τα σώματα ασφαλείας, η υφαρπαγή των πρώτων υλών με πολιορκητικό κριό την υπερυλοτόμηση του ζείδωρου Αμαζονίου και η διαφήμιση εν είδει πλυντηρίου εγκεφάλου για την πώληση των κατασκευασμένων στον Πρώτο Κόσμο προϊόντων στον ethnic κοσμάκη που δεν μπορεί να τα αγοράσει μεταμορφώνουν αμαξοστοιχίες σε πολυποδίες, τεθωρακισμένα σ’ ελέφαντες, μηχανικούς γερανούς σε δεινόσαυρους, φαβέλες σε χωματερές, ξεπηδώντας απ’ το επινοητικό πενάκι που δοκιμάζει διαρκώς τεχνοτροπίες και διαπρέπει.

Κι αν οι ελάχιστοι διάλογοι είναι πορτογαλικά φρασαρισμένα ανατρεπτικά ανάποδα (!), η ντουντούκα ξεβάφει μαζί λίγο την αίσθηση του big picture… σχεδίου τής πλοκής, κι οι μουτζαλιές της ταξικής εκμετάλλευσης, του θεσμοθετημένου ολοκληρωτισμού και της παγκοσμιοποίησης γίνονται πρώτη μούρη κάπως φωναχτά, το παιχνιδιάρικο, αγνό, αποθαυμάζον βλέμμα τού ριγέ κόκκινου (στο μπλουζάκι, κι όχι μόνο) Κούκα δε χάνει ποτέ τη ζωντάνια του, απορροφώντας κι εξακοντίζοντας ζωηρά στο σύμπαν του τη χαρμολύπη των εικόνων. Αξέχαστα σχέδια το πλήρες σβήσιμο του διακόσμου γύρω απ’ τον αναχωρούντα μπαμπά, η καταδίωξη του σολφέζ, το διαθλαστικό «ξεχνιέμαι» του καλειδοσκοπίου, θα σε ακολουθεί εκτός αιθούσης κι η νεο-tropicalismo παρτιτούρα σε κάθε tempo απ’ τους Φεφέρ & Κουρλάτ, που σε χορεύει ως το μελαγχολικό adeus. Θα πάει μπροστά, αλλά θα γίνει ανθρωπινότερη η χώρα της Ρούσεφ; «Το Αγόρι και ο Κόσμος» δεν ξέρει, μα, τουλάχιστον, ρωτάει και το γιορτάζει. Θα ενώσεις τη φωνή σου μαζί τους;