του Ηλία Φραγκούλη

Νομίζω πως το ιδανικό κοινό γι’ αυτή την ταινία είναι τα παιδιά κάτω των δεκατριών ετών! Συνοδευόμενα από τους γονείς τους, οι οποίοι θα μπορούν (ή θα τολμήσουν, αν θέλεις) να τους «μεταφράζουν» με μια διδακτικά σωστή γλώσσα τι ακριβώς παρακολουθούν, μιας και ο φιλμικός κόσμος του Γουές Άντερσον ουδέποτε χαρακτηρίστηκε… παιδιάστικος.

Σκέψου, λοιπόν, μια μάνα ή έναν πατέρα να εξηγεί στο παιδί του πως το «Moonrise Kingdom» (δεν θα επιδιώξω να επαναλάβω τον ελληνικό τίτλο…) είναι ένα «παραμύθι» γραμμένο για την αγάπη και πως όλα όσα πρόκειται να δουν στη μεγάλη οθόνη αφορούν σ’ αυτό το μυστηριώδες συναίσθημα, που παίρνει την καλουπωμένη, σαν σε «κουκλόσπιτο» ζωή και τη μεταφέρει στο μεγάλο κόσμο που υπάρχει εκεί έξω, στο μεγάλο άγνωστο της φύσης και την περιπέτεια μιας αληθινής ερωτικής εμπειρίας. Ακούγεται ελαφρά ουτοπικό και αν συνέβαινε ρεαλιστικά, για την πλειοψηφία των σημερινών παιδιών, το αποτέλεσμα φοβούμαι πως δεν θα ήταν το επιθυμητό. Το παιδί, στο τέλος, θα έδερνε το γονιό! Γιατί στην ταινία του Άντερσον, κανένας ανήλικος ήρωας δεν παίζει με το κινητό του, δεν έχει προφίλ στο facebook, δεν «κατεβάζει» ταινίες από το διαδίκτυο και δε συχνάζει σε καφετέριες του κάθε mall ή της κάθε γειτονιάς. Στο «Moonrise Kingdom», το αγόρι γνωρίζει τι θα πει «επιβίωση» σε ένα υπέροχα παρθένο, φυσικό τοπίο, χρησιμοποιώντας τις γνώσεις του ως πρόσκοπος. Και το κορίτσι κουβαλάει μαζί του ένα παλιό πικάπ για 45αρια, μια βαλίτσα με βιβλία του φανταστικού και αντί για κοσμήματα, βολεύεται μ’ ένα αυτοσχέδιο ζευγάρι σκουλαρίκια, φτιαγμένο από λίγο σύρμα και δύο νεκρά σκαθάρια. Γιατί έτσι θα έπρεπε να είναι ένα δωδεκάχρονο! Ας μην το πούμε παραέξω αυτό, όμως…

Είπαμε, βρισκόμαστε στον κόσμο του Γουές Άντερσον. Τα κάδρα έχουν εκείνη τη συγκεκριμένη συμμετρία του μαγικά ισορροπημένου (σε αντιπαράθεση με το μόνιμα δυσλειτουργικό των καταστάσεων, ειδικά σε ότι αφορά τους ενήλικες), οι αναφορές ανήκουν πάντοτε στα 60’s (εδώ με το πλέον ισχυρό άλλοθι της τοποθέτησης της δράσης στο 1965) και, όσο και να θέλει να δηλώνεται αμερικανικό το περιβάλλον, η euro-pop και μια ροπή προς τη γαλλική nouvelle vague δανείζουν την κουλτούρα τους στο «περιτύλιγμα». Οι γνώστες της φιλμογραφίας του Άντερσον δε θα χρειαστούν συστάσεις, φυσικά. Οι υπόλοιποι, πάλι, δεν ταιριάζουν, ακριβώς όπως δεν ταίριαξαν και στο παρελθόν μέσα σ’ αυτό το ιδιαίτερο κινηματογραφικό σύμπαν του δημιουργού. Με λόγια απλά, το «Moonrise Kingdom» δε θα αυξήσει τους οπαδούς της δουλειάς του Άντερσον.

Όποιος με ξέρει καλά, γνωρίζει και την αγάπη μου προς τις ταινίες του Γουές Άντερσον. Και θα θέλει κάποιες εξηγήσεις, επειδή θα αισθάνεται το… μη παραλήρημα! Η ταινία μπορεί να κουβαλάει όλη την… αρρωστημένα τέλεια οπτική που είθισται και ξέρεις πως θα συναντήσεις, όμως, το περιεχόμενο είναι αφελώς… λίγο. Ο Σαμ και η Σούζι δεν ξέρουν ακόμη τι θα πει αγάπη. Δεν έχουν μάθει ακόμη να βάζουν τις γλώσσες μέσα όταν φιλιούνται. Και τα βιβλία που διαβάζει εκείνη, υπάρχουν μονάχα στη φαντασία του Άντερσον! Ο οποίος δήλωσε πως το «Moonrise Kingdom» αποτελεί ένα προσωπικό homage στον δωδεκάχρονο εαυτό του. Επίσης, είπε πως ο χαρακτήρας που τον ενέπνευσε για να δημιουργήσει τη Σούζι ήταν ένα κορίτσι που δε γνώρισε ποτέ τα συναισθήματά του για εκείνη (θα έβαζα και στοίχημα)… Νομίζω πως κάθε νοήμων αναγνώστης έχει πάρει τις απαντήσεις του.

Ίσως το σενάριο του Άντερσον και του Ρόμαν Κόπολα να έπρεπε να εστιάσει λίγο καλύτερα στους ενήλικες ρόλους, που βιώνουν συνειδητά τις μοναξιές τους, παντρεμένοι ή και εργένηδες. Σχηματικά «αντιπαθείς», αλλά και γοητευτικά αποτυχημένοι ή λυπημένοι, ακόμη και μέσα στο «κουκλόσπιτο» του Άντερσον, οι μεγάλοι της ταινίας μοιάζουν με το δάσκαλο που σε έβαζε πάντα τιμωρία στο σχολείο. Μοιραία, δεν τους δίνεις σημασία. Κι αυτό είναι το πιο ουσιαστικό πρόβλημα του «Moonrise Kingdom», που δεν πάει να σου το παίξει και συμβολιστικό, α λα «Lord of the Flies» έργο ενηλικίωσης με θέμα τη γνωριμία του έρωτα (ευτυχώς), παρά μονάχα ένα αλλόκοτα γοητευτικό πάντρεμα του «παιδικού εικονογραφημένου» με το σχεδόν άψυχο φωτορομάντζο ενός λαϊκού περιοδικού από το παρελθόν. Η αλήθεια είναι πως και τα δύο έχουνε τη χάρη τους. Γι’ αυτό και τα 94 λεπτά της ταινίας θα σου φανούν σαν όαση. Απλά, δε θα τα αισθανθείς έτσι ακριβώς…