του Νίκου Παλάτου

Από τον τίτλο και μόνο καταλαβαίνει κανείς πως η νέα και τελευταία (;) περιπέτεια του Γούλβεριν δεν έχει καμιά σχέση με ό,τι έχουμε συνηθίσει από τις πρόσφατες υπερηρωικές ταινίες. Ξεχάστε τις επικές μάχες, με τα δήθεν εντυπωσιακά εφέ και τον πολύ θόρυβο. Δεν υπάρχουν οι αμέτρητοι χαρακτήρες, που με χαρακτηριστική ευκολία μπαίνουν και βγαίνουν στην υπόθεση, με αποτέλεσμα να μην μπορείς να καταλάβεις ποιος είναι τι, όπως λόγου χάρη στο περσινό «Χ-Μεν: Απόκαλιψ». Ο σκηνοθέτης Τζέιμς Μάνγκολντ, σοφά ποιώντας, βάζει στην άκρη όλα αυτά, παρουσιάζοντας ένα φιλμ που επαναπροσδιορίζει το είδος με έναν εντελώς διαφορετικό τρόπο από εκείνον των πρώτων «Χ-Μen» του Μπράιαν Σίνγκερ, δεκαεπτά χρόνια πριν. Ο Λόγκαν είναι ένα αποκαλυπτικό θρίλερ επιβίωσης, ένα περιπετειώδες road movie, με τον κεντρικό ήρωα να έχει τα χαρακτηριστικά βετεράνου πιστολέρο, βγαλμένου μέσα από τη μυθολογία των γουέστερν, που ενώ το μόνο που θέλει είναι να αποσυρθεί, όντας πλέον εξουθενωμένος από τη ζωή που έχει ζήσει, το καθήκον τον καλεί να κάνει μια τελευταία δουλειά.

Ο Γούλβεριν, ουσιαστικά, είναι πλέον ένας πρώην Χ-Men. Οδηγεί μια πολυτελή λιμουζίνα στα σύνορα ΗΠΑ – Μεξικού, φοράει γυαλιά για να διαβάσει, με μοναδική του έγνοια τη φροντίδα του ηλικιωμένου καθηγητή Εξέιβιε, τον οποίο κρατάει σχεδόν φυλακισμένο στη μέση του πουθενά μιας ερήμου, καθώς ο τελευταίος δεν δείχνει ικανός να μπορεί να ελέγξει τις τηλεπαθητικές του ικανότητες, κάτι που τον έχει μετατρέψει σε κίνδυνο. Αυτοί οι δύο, μαζί με τον αλμπίνο Κάλιμπαν, βοηθό του Λόγκαν στη φροντίδα τού καθηγητή, είναι οι τελευταίοι των μεταλλαγμένων, αφού το είδος δεν έχει ανανεωθεί εδώ και πολλά χρόνια. Όταν μια Μεξικάνα εκλιπαρεί τον Λόγκαν να οδηγήσει εκείνη και το μικρό κοριτσάκι που έχει μαζί της μέχρι το ασφαλές έδαφος του Καναδά, καθώς οι ζωές τους κινδυνεύουν, η τελευταία «δουλειά» την οποία πρέπει να φέρει εις πέρας ξεκινά, χωρίς καλά-καλά ο ίδιος να το καταλάβει. Ο καθηγητής Χ τον προειδοποιεί για τη σημαντικότητα του μικρού κοριτσιού καθώς και για τη σύνδεση που αυτό έχει μαζί του, μόνο όμως όταν βλέπει έναν σχεδόν κανονικό στρατό στο κατώφλι του να το αναζητά, καταλαβαίνει πως η ώρα που θα κρεμάσει τα… αδαμάντινα νύχια του δεν έχει έρθει ακόμα.

O Γούλβεριν υπήρξε (σε όλες τις ταινίες του franchise) ένας μελαγχολικός χαρακτήρας. Οι ικανότητες ανάπλασής του, όμως, λειτουργούσαν εναντίον του στην οθόνη, καθώς εξέλειπε η όποια αγωνία για τη μοίρα του. Ο Λόγκαν, από την άλλη, είναι ανθρώπινα εύθραυστος. Φαινομενικά μόνο «βασανίζει» τον – ουσιαστικά πατέρα του – καθηγητή Χ, αφού έχει σχέδια για ένα ήσυχο μέλλον και για τους δυο τους. Ο Πάτρικ Στιούαρτ, επανερχόμενος στον ρόλο του, δείχνει (για πρώτη φορά ίσως) απελευθερωμένος από το «σοβαρό» φορτίο του χαρακτήρα του, παραδίδοντας μια χαλαρή και ενίοτε διασκεδαστική ερμηνεία. Ο «Λόγκαν», όμως, είναι ο Χιου Τζάκμαν. Αυτός είναι που έχει συνδεθεί όσο κανένας άλλος με τη μυθολογία των X-Men, καταφέρνοντας εδώ να ρίξει νέο φως σε ένα παλιό, γνώριμο πρόσωπο. Η συναισθηματικά φορτισμένη παράσταση που δίνει μοιάζει με ύστατη προσπάθεια για εξιλέωση, αλλά και για μια γενναία τελευταία υπόκλιση. Τον συναντάμε για πρώτη φορά στο φιλμ, μεθυσμένο στο κάθισμα της λιμουζίνας του, με την οποία οδηγεί μέλλουσες νύφες σε άγρια parties ή θλιμμένους (σαν κι αυτόν) ανθρώπους σε νεκρώσιμες πομπές. Μετά από όλα αυτά τα χρόνια αναζήτησης της ταυτότητάς του και της χαμένης ψυχής του, το μόνο που κατάφερε είναι να καταλήξει οδηγός του κάθε κακομαθημένου πλουσιόπαιδου που θέλει να κάνει το κέφι του. Μοιάζει να έχει παραιτηθεί από όλα όσα τον συνδέουν με το παρελθόν, χωρίς όμως αυτό να σημαίνει ότι το αγρίμι που κρύβει μέσα του έχει πέσει οριστικά και αμετάκλητα σε χειμερία νάρκη. Τα νύχια του είναι πιο δολοφονικά από ποτέ, έχοντας μάλιστα εδώ για σύμμαχο την κατ’ εικόνα και ομοίωσή του μικρή Λόρα. Η τελευταία, έχοντας παραστάσεις μόνο από το άκρως μιλιταριστικό περιβάλλον στο οποίο έχει μεγαλώσει, αποδεικνύεται μια «μηχανή» που σπέρνει τον τρόμο. Οι μάχες στις οποίες εμπλέκονται οι δυο τους είναι μακράν οι πιο βίαιες στην ιστορία των ταινιών που βασίζονται σε comics. Δεν υπάρχουν CGI δίκην εντυπωσιασμού. Οι συγκρούσεις γίνονται σώμα με σώμα, η οργή ξεχειλίζει, οι σάρκες τρυπιούνται, ενώ το αίμα κυλά άφθονο (μαζί με μερικά κεφάλια που… φεύγουν από τη θέση τους). Οι κακοί της υπόθεσης δεν έχουν τίποτα πολύπλοκα… σουρεαλιστικά πλάνα, σαν τον Εν Σαμπά Νουρ λόγου χάρη, του θλιβερού περσινού τρίτου μέρους του reboot του «Χ-Men». Με συμμορία αγρίων μοιάζουν, που το μόνο που θέλουν είναι να πιάσουν με κάθε κόστος τους μεταλλαγμένους φυγάδες, προκειμένου να ολοκληρώσουν αυτό που έχουν ξεκινήσει. Καθώς το κυνήγι που εξαπολύουν προχωρά, θα βγάλουν βέβαια και μερικούς λαγούς από το καπέλο για να πετύχουν τους στόχους τους, με τον έναν εξ αυτών να κλείνει το μάτι στον «Εξολοθρευτή».

Ένα βλέμμα μόνο να ρίξει κάποιος στη φιλμογραφία του Τζέιμς Μάνγκολντ, καταλαβαίνει την αγάπη του για το γουέστερν. Από το προφανές, που είναι το remake του «Τελευταίου Τραίνου για τη Γιούμα» (2007), μέχρι τη βιογραφία του Τζόνι Κας (τον οποίο τιμά κι εδώ στους τίτλους τέλους) στο «Walk the Line» (2005), αλλά και το σχεδόν αστυνομικό «γουέστερν» του «Cop Land» (1997), φαίνεται να θέλει να υποβάλλει συνεχώς τα σέβη του στο είδος, με έναν συχνά «υπόγειο» τρόπο. Ακόμα και στην προηγούμενη ταινία της σειράς που ο ίδιος γύρισε, το «Γούλβεριν» (2013), η κλιμάκωση του φινάλε στην Άπω Ανατολή μπορεί ίσως κάπως αδόκιμα να χαρακτηρισθεί… samurai «γουέστερν». Στον «Λόγκαν», πάντως, δεν κρύβεται. Βάζει στην καρδιά της υπόθεσης ένα σχεδόν εικοσάλεπτο «επεισόδιο» υποπλοκής, όπου οι προθέσεις του γίνονται κάτι παραπάνω από φανερές. Η οικογένεια αγροτών, ο κακός γαιοκτήμονας και ο περιπλανώμενος Γούλβεριν, εν είδει πιστολέρο της Δύσης που θα σπεύσει προς βοήθεια των φτωχών και κατατρεγμένων. Συμπεριλαμβάνει, μάλιστα, εμβόλιμα αποσπάσματα από ένα από τα σπουδαία φιλμ του είδους, το «Shane» (1953), βάζοντας τον καθηγητή Εξέιβιε να το παρακολουθεί και να αναπολεί με πίκρα τις παλιές χαρούμενες μέρες του, σε αντιδιαστολή με το ζοφερό παρόν του.

Το κοντινό μέλλον στο οποίο διαδραματίζεται η ταινία, μόλις που αναδίδει μια αύρα δυστοπίας και όχι ολοκληρωτικής καταστροφής των πάντων (για δώδεκα χρόνια από το σήμερα μιλάμε, άλλωστε). Ο Μάνγκολντ μέσα σε όλα αυτά, όμως, δεν ξεχνά το απαραίτητο fun στοιχείο, με inside jokes (το πούρο στο mini market) ή χρησιμοποιώντας ακόμη και τα ίδια τα comic books των «Χ-Μen», βάζοντάς τα να παίζουν ουσιαστικό ρόλο στην εξέλιξη της υπόθεσης. Τόσο διαφορετικός είναι ο νέος Γούλβεριν, λοιπόν, που δεν έχει καν το όνομά του στον τίτλο. Ούτε post credits σκηνή υπάρχει! Το 2029, πιστεύω, θα μιλάμε για τις υπερηρωικές ταινίες που γυρίστηκαν πριν από τον «Λόγκαν» και για αυτές που γυρίστηκαν μετά…