του Νίκου Παλάτου

Επιμένει ο ιταλικός κινηματογράφος στο θέμα εφηβική παραβατικότητα. Έπειτα από το περσινό «Αδέλφια Εξ Αίματος» των πρωτοεμφανιζόμενων αδελφών Ντ’Ινοτσέντσο, ο ελαφρώς παλιότερός τους Κλάουντιο Τζοβανέζι ακολουθεί το ίδιο μονοπάτι. Επιλέγει να διασκευάσει το ομότιτλο του αυθεντικού τίτλου μυθιστόρημα του συγγραφέα Ρομπέρτο Σαβιάνο (γνωστού από το περίφημο «Γόμορρα», το οποίο μετέφερε πειστικά στο σινεμά ο Ματέο Γκαρόνε το 2008), συνεχίζοντας κατά κάποιον τρόπο αυτό που ξεκίνησε όταν σκηνοθέτησε επεισόδια της τηλεοπτικής εκδοχής εκείνου του διάσημου πλέον γκανγκστερικού δράματος. Το κακό είναι πως το αποτέλεσμα έχει πολλά περισσότερα κοινά με το άνευρο δράμα παρανομίας των φρατέλων Ντ’Ινοτσέντσο, παρά με το «Γόμορρα» ή το (ακόμη καλύτερο κατά τη γνώμη μου) «Suburra: Υπόγεια Πόλη» (2015).

Ο Νικόλα είναι ένας δεκαπεντάχρονος Ναπολιτάνος που ζει με τη μάνα και τον μικρό του αδελφό στη μεγαλούπολη του ιταλικού Νότου, σε μία από τις παλιές γειτονιές της ονόματι Σανιτά. Βλέποντας τη μητέρα του ν’ αναγκάζεται να πληρώνει προστασία για το μικρό καθαριστήριο ρούχων που διατηρεί, ονειρεύεται τη στιγμή που ο ίδιος θα πιάσει την καλή. Οργανώνει με την παρέα του (στην οποία ξεχωρίζει ως ο άτυπος αρχηγός) ληστεία κοσμηματοπωλείου, αμέσως όμως όλοι τους γνωρίζουν από πρώτο χέρι τις επιπτώσεις που μπορεί να έχει μια πράξη σαν κι αυτή. Δεν συλλαμβάνονται από την αστυνομία (που είναι σχεδόν ολοκληρωτικά απούσα από την πλοκή), αλλά από τους μαφιόζους που λυμαίνονται την περιοχή και που καθόλου δεν θέλουν άλλους να μπλέκουν στις δουλειές τους.

Η πιτσιρικαρία χρησιμοποιεί την άσχημη αυτή τροπή προς όφελός της, καθώς πείθει τον τοπικό νονό να κάνει μπίζνες για πάρτη του. Τα κωλόπαιδα αρχίζουν την άνοδο στα σκαλιά του υποκόσμου πουλώντας «χόρτο» στη νεολαία σε πιάτσα της πόλης, μπλέκουν με όπλα και κόκα όταν συνάπτουν συμμαχία με περιορισμένο κατ’ οίκον αρχινονό παλαιάς κοπής, σύντομα πιστεύουν (πάντα υπό την καθοδήγηση του Νικόλα) πως η Σανιτά είναι δικιά τους, τα πράγματα όμως παίρνουν άσχημη τροπή. Το μπλέξιμο του αρχηγού με γκόμενα άλλης γειτονιάς (σε κάτι που φέρνει ελαφρώς σε «Ρωμαίος και Ιουλιέτα», χωρίς πάντως κάποια σπουδαία κλιμάκωση), αλλά και η γνωριμία του με γόνο ξεπεσμένης οικογένειας μαφιόζων που κάποτε έλυνε κι έδενε στη Νάπολη, φέρνουν τόσο αυτόν όσο και τους υπόλοιπους ενώπιον των πράξεών τους. Η εγκληματική ζωή έχει ένα σχετικό τίμημα, που ενίοτε πρέπει να πληρωθεί…

Κρύβει μια κάποια γνησιότητα τούτη η «Μεγάλη Νύχτα της Νάπολης», καθώς ο Τζοβανέζι χρησιμοποιεί ντόπιους ερασιτέχνες ηθοποιούς ως μέλη της συμμορίας ανηλίκων, που με τα scooter τους γυρίζουν νυχθημερόν τα πλακόστρωτα σοκάκια της πόλης τους (σε ένα άκρως επαναλαμβανόμενο μοτίβο). Κάπου εκεί, όμως, σταματούν τα καλά νέα, αφού η απουσία αληθινού τσαγανού που το είδος απαιτεί, αλλά και η υιοθέτηση μιας «φεστιβαλικής» προσέγγισης του crime drama, βυθίζουν το φιλμ στην αδιαφορία. Η έξαψη του περάσματος στην παρανομία μόνο στην αρχική σεκάνς με το χριστουγεννιάτικο δέντρο επιτυγχάνεται (ίσως και στην αδημονία της δοκιμής των όπλων για πρώτη φορά, που δυστυχώς παραπέμπει ξεκάθαρα στη σχετική σκηνή του «Γόμορρα»), αφού τα περισσότερα απ’ όσα ακολουθούν μοιάζουν με βόλτα στο πάρκο και όχι με τα «άλλα κόλπα» της Καμόρα. Η αδυναμία ένταξης του κοινωνικού υπόβαθρου των αγοριών στην πλοκή (πλην του κεντρικού ήρωα, ελαφρώς), μαζί με την ανυπαρξία πολιτικής ή αστυνομικής ίντριγκας, κάνουν το εγχείρημα να δείχνει επίπεδο, καταλήγοντας να σχολιάζει το όλο θέμα με έναν τρόπο απολύτως επιδερμικό και σεναριακά αποσπασματικό.

Η άγρια ενηλικίωση της παρέας μάλλον απασχολεί περισσότερο απ’ ότι οι γκανγκστερικοί κίνδυνοι, μιας και το (συχνά kitsch) lifestyle, τα party και τα χλιδάτα club φαίνονται να είναι ο κύριος στόχος των εφηβικών «Καλών Παιδιών». Το love story ανάμεσα σε Νικόλα και Λετίτσια έχει τα τυπικά χαρακτηριστικά ενός «παράνομου» νεανικού έρωτα κι αυτός, όμως, ακολουθεί παράλληλα την ευθεία γραμμή του σεναρίου, απέχοντας από την ένταση που ο ναπολιτάνικος υπόκοσμος (θα) έπρεπε να προτάσσει. Και ακόμα χειρότερα, σαν να θέλει να δικαιώσει στο απόλυτο την art-house κατεύθυνση του δράματός του, ο Τζοβανέζι κατά την πάγια σκηνοθετική τακτική των ταινιών του «είδους» εσχάτως ρίχνει τίτλους τέλους χωρίς να έχει ολοκληρώσει το στόρι του (πρόκειται περί ασθένειας, πια!). Μόνο ένα «συνεχίζεται στο επόμενο» λείπει από το τελευταίο πλάνο, καθώς για πολλοστή φορά τα scooter βγαίνουν βόλτα στα ναπολιτάνικα καλντερίμια.