της Βικτωρίας Μιχαήλ

Στον Πίτερ Μπεργκ, εκτός από τις με φόδρα την αστερόεσσα και εσχάτως based on a true story υψηλών οκτανίων περιπτώσεις ηρωισμού μ’ ένα σκιρτηματάκι στο φυλλοκάρδι τους (που πιο πρόσφατα τον οδήγησαν στο κατ’ εμέ άδικα εκτιμημένο «Ο Μόνος Επιζών»), πρέπει να αρέσουν επίσης τόσο «Η Καταιγίδα» (κι αυτή πραγματική ιστορία) όσο και το «Κύματα Φωτιάς». Βοηθούσης της τεχνολογίας, κάνει σκόνη (οξυγονοκολλώντας) και τα δύο στο πεδίο του «ρεαλιστικού» action καταστροφής. Είναι ένα αναμφισβήτητο εύσημο για τον καπετάν-Φασαρία της εμπορικής και καλλιτεχνικής Φαλκονέρας «Ναυμαχία», που όμως για ακόμη μια φορά αποδεικνύεται μούτσος στην υπηρεσία και υπό τις διαταγές ενός star στην πρώτη γραμμή του Χόλιγουντ. Ακόμα χειρότερα, εις βάρος νευραλγικών πτυχών των γεγονότων και της πρωταρχικής προσωπικής, ανθρώπινης διάστασης (αυτής ακριβώς που καμώνεται ότι επιθυμεί να αναδείξει τιμώντας επιβιώσαντες & πεσόντες και καταγγέλλοντας μεγαλοεταιρικά faux pas) ενός πολύνεκρου οροσήμου με οικολογικές και (δημοσιο)νομικές παραμέτρους.

Ο Τζέι Σι Σάντορ («Στα Χρόνια της Βίας», «Όλα Χάθηκαν») ήταν αρχικά να σκηνοθετήσει αυτό το φιλμ αλλά αποχώρησε λόγω δημιουργικών διαφωνιών. Μην απορείτε. Φανταστείτε τον ψύχραιμο και προσγειωμένο «Sully» (ένας σωτήριος κουμανταδόρος, η «η ισχύς εν τη ενώσει» κατακλείδα – επιμύθιο) να πέφτει απ’ το αφηγηματικά ξυλιασμένο «Έβερεστ» (το «ποιος ζει, ποιος πεθαίνει;» διακύβευμα, οι δικοί αλάργα στο Skype) σ’ έναν συνταρακτικό «Τιτανικό» ορυκτού καυσίμου – μπουρλότου. Πώς να βγει αρτιμελής και με τους επιβάτες του, εμάς, χωρίς παράπονα; Κι όμως, η εισαγωγή, με ένα κρίσιμο ακουστικό απόσπασμα της factual κατάθεσης του άνδρα που υποδύεται ο Μαρκ Γουόλμπεργκ, του μηχανολόγου Μάικ Γουίλιαμς, στην επιτροπή διερεύνησης των αιτίων του δυστυχήματος στο πίσσα μαύρο κάδρο μεταξύ των générique, είναι ένα – απατηλό – καλό σημάδι. Προτού οι σεναρίστες Σαντ και Κάρναχαν (που ξεκίνησε την καριέρα του με το «Ζώνη Υψηλού Κινδύνου» του Μπεργκ) ακολουθήσουν την πεπατημένη των συστάσεων με μόνο τρεις από τους βασικούς υποψήφιους μελλοθανάτους στη «σπίτι μου, σπιτάκι μου» αρχή της μέρας τους πριν φύγουν για τη δουλειά. A posteriori αντιλαμβάνεσαι γιατί: επιχειρείται να επενδύσουμε συναισθηματικά στο ότι το ντερβισόπαιδό μας ζει ευτυχισμένα με σύζυγο (η Κέιτ Χάντσον με screen time που μοιάζει διπλάσιος απ’ τον μυθοπλαστικά αναγκαίο) και κορούλα (μια επίδειξη με… Coca-Cola της οποίας μας πρωτοκατατοπίζει οπτικά στο πώς βγάζει τον μαύρο χρυσό ο μπαμπάς), στο ότι το αφεντικό του δεν δίνει λογαριασμό σε οικογένεια αλλά έχει το crew του σαν τέτοια, στο ότι το μοναδικό θηλυκό ανάμεσά τους έχει τσαγανό (ισπανόφωνη γαρ) και φετίχ σε σημείο reason to live for μια Mustang – αντίκα. Εθνικές αξίες, έτσι;

Πρόκειται, πάντως, για ένα όχι ενοχλητικό πρελούδιο στη σταδιακά αυξανόμενα επιτηδευμένη διαλογικά απόπειρα να αναπαρασταθεί πειστικά η ατμόσφαιρα στον χώρο που μέλλεται να γίνει ο εγκαυματικός υδάτινος τάφος κάποιων από το πλήρωμα. Τα πειράγματα και ο κώδικας επικοινωνίας των συναδέλφων… στήνουν έναν μικρόκοσμο που ελαφρώς όζει γραφίδας με IQ και με deadline φιλοτέχνησης των καθηκόντων, της ιεραρχίας, του βιομηχανικού και H2O habitat, της δυνάμει επικίνδυνης ρουτίνας τους – και το ότι πρόκειται σε αρκετές περιπτώσεις για γνωστές μούρες καρατεριστών, καίτοι υποκριτικά δε χωλαίνουν ατομικά ή συλλογικά, δε βοηθάει, αν και το συμπάσχειν σου δέχεται τη μεγαλύτερη πίεση απ’ το ανεξίτηλο υφάκι doer-της-διπλανής-πόρτας του Γουόλμπεργκ. Οι Σαντ και Κάρναχαν πετυχαίνουν τουλάχιστον γρήγορα να καταστήσουν σε κάποιον βαθμό (μεγάλη η βοήθεια των περιστασιακών επιτίτλων) κατανοητή τη φύση των τεχνικών διεργασιών και διακριτές τις σχέσεις μεταξύ των ανδρών (+ της μίας γυναίκας) του επαγγέλματος.

Το σημείο κρούσης της ίντριγκας, τον καταλύτη, αποτελεί απροκάλυπτα η μοιραία πρεμούρα των «νοικάρηδων» της εκτός προϋπολογισμού και χρονοδιαγράμματος BP, μιας από τις «Επτά Αδελφές», να παρακάμψουν μία κρίσιμη διαδικαστική δικλίδα ασφαλείας (τον έλεγχο της αντοχής του υποθαλάσσιου τσιμέντου στην πίεση που δέχεται στο σημείο της άντλησης). Enter Τζον Μάλκοβιτς ως… κακός (όχι, εντάξει, κάνει το καθήκον του) επιβλέπων εκ μέρους των γιάνκηδων Βαρδινογιάννηδων, το refrain του «For the Love of Money» των O’Jays στα χείλη τού συνεργείου ως πιασάρικο γκαγκ – σχόλιο στις πρακτικές των corporate φραγκοφονιάδων και, δυστυχώς, την αναληθοφανή αλλαγή πλεύσης (κυριολεκτικά τη μία στιγμή στυλώνει σχολαστικά τα πόδια κόντρα στον κοστουμάτο και την άλλη παραπλανά καθησυχαστικά τον chief να δώσει τηλεφωνικά το ΟΚ για την έναρξη των εργασιών που θα φέρει τη γης Μαδιάμ!) τού επιφορτισμένου με το να ενημερώσει ότι ένα εναλλακτικό test είναι θετικό υπαλλήλου. Ακόμη κι αν το επεισόδιο εκτυλίχθηκε ακριβώς έτσι, η διύλισή του στο πανί πάσχει.

Και μετά το χάος. Με την καλή έννοια, καθώς τα σφάλματα ενός εκάστου των λεγάμενων αθροίζονται δυσοίωνα και ένα προς ένα τα μπουλόνια της πλοκής (διαρροή ιλύος, διακοπή ρεύματος και επικοινωνιών, πυρκαγιές, κατάρρευση των εγκαταστάσεων) αρχίζουν να εκσφενδονίζονται. Στα μούτρα τους και στα δικά μας, εν μέσω του νέου κατόχου του ρεκόρ για το πιο πολυδάπανο αυτοτελές κινηματογραφικό σκηνικό ever. Ναι, ο solo Ασπρόπυργος που θα δείτε κατασκευάστηκε (και μετά πήγε καλιά του θεαματικά) αποκλειστικά για την ταινία και στεγάζει απολύτως φυσικά τον… χαμό που ακολουθεί. Και στον οποίο ο Cpt. Μπεργκ αποδεικνύεται ικανός να κοντρολάρει τις κασκάντες εξίσου των αποπνικτικά υπερχειλιζόντων ανεπεξέργαστων υδρογονανθράκων και του διαρραγέντος αιματηρά έμψυχου υλικού μέσα-έξω στη δολοφονική πολυώροφη μασίνα, τα εκατοντάδες Fahrenheit και τα σχεδόν ποτέ αντιληπτά vfx, που τινάζουν στον αέρα αυτό «Το Υποβρύχιο» επιφανείας όπου το μέταλλο και το πρωτο-ντίζελ είναι εις διπλούν «Η Απειλή» (όπου, βεβαίως, πρωταγωνιστούσε επίσης ο σταθερά σαν το παλιό καλό κρασί Κερτ Ράσελ).

Ενώ το στόρι επιχειρεί (ανεπιτυχώς, λειτουργεί περισσότερο ως σεκάνς thrill) να θυμίσει και την eco διάσταση της όλης συμφοράς στη σκηνή ενός παγιδευμένου στο κυβερνείο εμβαπτισμένου στο πετρέλαιο άλμπατρος, ο Μάρκι Μαρκ (και από ένα σημείο και μετά ο Ντίλαν «Ο Λαβύρινθος» Ο’Μπράιεν, που πέταξε μπόι) ενδύεται πρόθυμα την ετοιμοπαράδοτη συνήθη λεοντή του (τριμμένη πια), σμίγει συμπαθητικά με τα οιστρογόνα τού πανικού τής τηλεκοκόνας Τζίνα Ροντρίγκεζ στο studio πλασάρισμά της (προτού… φουντάρουν – αλλά όχι όπως ο Τζακ και η Ρόουζ στο έπος του Κάμερον) και εκνευριστικά δέχεται (προκαλώντας και σ’ εμάς εξίσου) το σοκ τού να πρέπει να παραστήσει στο καπάκι, σε μια στροφή 180 μοιρών, το φοβικό, σημαδεμένο από την εμπειρία παλικάρι.

Και δώσε ομαδική προσευχή των πουντιασμένων survivors εν καταστρώματι («God bless America»). Και δώσε το μουτράκι της προγονής τού Σνέικ Πλίσκεν ξανά στη φάση (έτσι πληρώνει τις διακοπές στη Σκιάθο κάθε χρόνο). Και δώσε και, στον πιο φάτσα φόρα εμφρακτικό χειρισμό απ’ αυτή την κομπανία, το καθιερωμένο πια στα «βιογραφικά», και ονομαστικό τώρα, εν είδει επιτυμβίου, slide-show μνημόσυνο των 11 θυμάτων (υποτυπώδες ποσοστό των εισπράξεων πάει στους οικείους τους, λέει!), με ανεβαστική αχτίδα φωτός πορτρέτα των key figures του συμβάντος (η κυρία του κυρίου, την οποία παίζει η κόρη τής Γκόλντι Χον, είναι τετράπαχη!) και του τι απέγιναν. Και soundtrack πονετικιά μπαλαντούλα απ’ την κιθαρίτσα και τη φωνούλα του country Ρουβά, Γκάρι Κλαρκ Τζούνιορ. Και, επαινετέα αλλά εκ του ασφαλούς, υπενθύμιση της πληρωτέας δικαιοσύνης, χάρη στην οποία η εταιρεία την έβγαλε λάδι με κάποια δις πρόστιμο παρά το ότι προκάλεσε τη μεγαλύτερη κηλίδα που ρύπανε ποτέ ΗΠΑ και πέριξ. Αλλά είπαμε: το υγρό πυρ super μεν, στο φουλάρουν νοθευμένη δε. Μην αυταναφλεγείς…