της Κατερίνας Ανδρεάκου

Άλλες πέντε παράγραφοι δεν θα έφταναν να περιγράψουν τον χαοτικό δαίδαλο που αποτελεί την πλοκή ενός από τα λιγότερο γνωστά και πιο – κοινώς αποδεκτά – «αποτυχημένα» έργα του Γουίλιαμ Σαίξπηρ. Πολλοί μελετητές αποδίδουν αυτή την «αποτυχία» στην κακή ψυχολογία του Βάρδου την εποχή που το έγραψε, και η πλειοψηφία πλέον το εκλαμβάνει ως ένα αυτοσαρκαστικό, κυνικό έργο, κάπου στα μισά τού οποίου ο ίδιος ο συγγραφέας έχασε ενδιαφέρον – και την αφηγηματική μπάλα μαζί με αυτό.

Ο σκηνοθέτης της συγκεκριμένης κινηματογραφικής διασκευής, Μάικλ Αλμερέιντα, δεν είναι ξένος σε «εκμοντερνισμένες» σαιξπηρικές μεταφορές στη μεγάλη οθόνη – το 2000 έβαλε τον Ίθαν Χοκ στον ρόλο του ταραγμένου «Άμλετ» στη Νέα Υόρκη της νέας χιλιετίας, με μέτρια αλλά ωστόσο αξιοπρεπή αποτελέσματα. Αλλά τον «Κυμβελίνο»; Ποιον αλήθεια αφορά και ποιος αληθινά θα πιάσει το νόημα (αν υπάρχει νόημα) μιας ξεπερασμένης εδώ και τουλάχιστον τρεις αιώνες, πιθανώς αυτοσαρκαστικής ιστορίας χάους και – πολύ σωστά σε αυτή την περίπτωση τιτλοφορημένο σε Ελλάδα και κάποιες άλλες χώρες – αναρχίας, δήθεν «εκμοντερνισμένης» μόνο από την άποψη ότι ο σκηνοθέτης πήρε αυτούσιο το σαιξπηρικό κείμενο και το πέταξε σε κακόφημες νεοϋορκέζικες περιοχές του σήμερα, χωρίς τις όποιες απαραίτητες αλλαγές ώστε να φαίνεται έστω και λίγο σχετικό στο σημερινό κοινό;

Το αξιοπρόσεκτο καστ, με τα iPhones και τα ηλεκτρονικά του τσιγάρα, ξεστομίζει τον αυθεντικό διάλογο εν μέσω 80’s μουσικής α λα Cannon βιντεοταινίας, με νότες reggae αλλά και πένθιμου κλασικού βιολιού, κι είναι σα να βλέπεις ένα sequel του «What’s Up, Tiger Lily?», όπου ο Γούντι Άλεν είχε αφαιρέσει τον διάλογο από μια ιαπωνική κατασκοπευτική b-movie της εποχής (60’s), αντικαθιστώντας τον με τον δικό του! Θα μου πείτε, μα έχει ξαναγίνει πολλές φορές και επιτυχημένα στο παρελθόν, ο σαιξπηρικός λόγος να παραμένει αυθεντικός σε μοντέρνο περιβάλλον. Ναι, σίγουρα, μόνο που, στην προκειμένη περίπτωση, το αποτέλεσμα γίνεται ανά στιγμές απλώς γελοίο. Ο νεαρός ήρωας που μαθαίνει πως η αγαπημένη του τάχα τον απάτησε, φεύγει συντετριμμένος πάνω στο…πατίνι του (και σε αργή κίνηση), ενώ εκείνη (η Ντακότα Τζόνσον πριν τις «Πενήντα Αποχρώσεις του Γκρι» αλλά σε παρόμοιο ρόλο αθώας «παρθενοπιπίτσας», δίνει τουλάχιστον μια πειστική και συγκινητική ερμηνεία), προκειμένου να καθαρίσει το όνομά της, ντύνεται αγόρι και… αντιγράφει το κομμωτικό στυλ της Βουγιουκλάκη ως Πίπη (αν δεν το πιστεύετε, δείτε αποδεικτικές φωτό της ταινίας)!

Μαζί με κάποιες άλλες ερμηνευτικές εξαιρέσεις (όπως ο Ντέλροϊ Λίντο και ο πάντα ενδιαφέρων Τζον Λεγκουιζάμο), το καστ το προσπαθεί, όμως μοιάζει άβολο στο όλο στήσιμο και στην ηχηρή αποτυχία τού Αλμερέιντα να δώσει μια ικανοποιητική απάντηση για την περίεργη επιλογή έργου και για την τελική του ανικανότητα να το φέρει πραγματικά στον 21ο αιώνα. Ταυτόχρονα, η ιδέα και η πρόθεση για αυτοσαρκασμό μπορεί να ήταν στα χαρτιά του, όμως χάνεται στην πράξη, καθώς η ταινία δείχνει να παίρνει τον εαυτό της πολύ πιο σοβαρά από ό,τι θα έπρεπε.

Η όλη θεματική τού πρωτότυπου έργου και, κατ’ επέκταση της συγκεκριμένης ταινίας, μοιάζει τόσο ξεπερασμένη που καθιστά την επιλογή της για μοντέρνα διασκευή σχεδόν απαγορευτική. Ίσως, βέβαια, στα χέρια ενός ικανότερου και πιο εμπνευσμένου δημιουργού, κάποιες βασικές, ουσιαστικές αλλαγές και μια προσπάθεια οργάνωσης της χαοτικής πλοκής, μπορεί και να έκαναν τη διαφορά και να μιλούσαμε για μια φρέσκια ματιά σε ένα ίσως παρεξηγημένο έργο. Ως έχει, δυστυχώς, μιλάμε για μια προχειροδουλεμένη απόπειρα.

Σε αντίθεση με πολλά άλλα σαιξπηρικά έργα, ο «Κυμβελίνος» δεν έχει γνωρίσει πολλές κινηματογραφικές μεταφορές. Και, όπως αποδεικνύεται από αυτή την πρόσφατη προσπάθεια, υπάρχει σοβαρός λόγος γι’ αυτό…