του Ηλία Φραγκούλη

Όλες οι παθογένειες του περίφημου ελληνικού κινηματογραφικού καλοκαιριού εντοπίζονται σε τούτον τον τίτλο. Είναι ένα από τα πιο ακραία παραδείγματα της φετινής περιόδου, ειλικρινά. Βρετανική παραγωγή του 2017 για… οικιακή κατανάλωση πρωτίστως, έκανε πρεμιέρα σε κάμποσες χώρες τον περσινό Νοέμβρη μέσω τηλεοπτικού ή διαδικτυακού (με ό,τι αυτό μπορεί να συνεπάγεται…) pay per view, σε πολλές αγορές δεν πέρασε ούτε απέξω από τα σινεμά, στην Ελλάδα, όμως, μπορεί να πλασαριστεί σαν «κινηματογραφική πρεμιέρα» μιας περιόδου… υπολοίπων, έτσι ώστε να αδειάζουν τα ράφια της διανομής για τις επόμενες αγορές «πακέτων», των οποίων το… περίσσευμα μπορεί να πάρει σειρά για το καλοκαίρι του 2019! Ορίστε. Μόλις σου «μαρτύρησα» τον αληθινό δολοφόνο των θερινών σινεμά!

Βέβαια, η Άγκαθα Κρίστι ταυτίζεται με το ελληνικό καλοκαίρι εδώ και αρκετές δεκαετίες, με μια πληθώρα βιβλίων της να έχουν κυκλοφορήσει από τις εκδόσεις Λυχνάρι και να έχουν στιγματίσει τις αναμνήσεις των διακοπών μας με άπειρα εγκλήματα και μυστήριο. Κινηματογραφικά, σπάνια μας απασχόλησε τα τελευταία χρόνια, παραδόξως μέσω γαλλικών παραγωγών, όπως το «Στα Ίχνη του Δολοφόνου» (2005), πρώτη από μια σειρά ταινιών με πρωταγωνιστικό δίδυμο τους Κατρίν Φρο και Αντρέ Ντισολιέ (ακολούθησαν τα «Ειδικότης μας το Έγκλημα» το 2008 και το απρόβλητο εδώ – ελλείψει εμπορικού ενδιαφέροντος – «Associés Contre le Crime: L’Oeuf d’Ambroise» το 2012). Υπήρξε και το ξεχασμένο (επίσης γαλλικό) «Ακλόνητο Άλλοθι» (2008), αλλά και η ατυχής, προπέρσινη επανέκδοση του πραγματικά ξεπερασμένου «Εγκλήματος στο Νείλο» (1978), το remake του οποίου θα δούμε το 2019 από την ομάδα που μας έδωσε την περσινή διασκευή (και μέγα ταμειακό σουξέ) του «Εγκλήματος στο Οριάν Εξπρές». Ο… πτωχός συγγενής εκείνου είναι το «Δέκα Ύποπτοι για Φόνο», που υποχρεωνόμαστε να δούμε αυτή την εβδομάδα κυρίως στα θερινά, διότι… μυστήριο, μπυρίτσα, ουισκάκι, σουβλάκι, αγιόκλημα και γιασεμί, μωρέ…

Δυστυχώς, σε τούτο εδώ δεν παίζει ούτε Ηρακλής Πουαρό ούτε και Μις Μαρπλ. Ο πρωταγωνιστής – ντετέκτιβ ονομάζεται Τσαρλς Χέιγουορντ, είναι πρώην κατάσκοπος και νέος στο επάγγελμα, αν και θα μπορούσε να δουλεύει και για λογαριασμό μιας όποιας εφημερίδας της εποχής ως reporter. Κοινώς, η παρουσία του δεν διαθέτει ίχνος χαρίσματος (το ίδιο και αυτή του Μαξ Άιρονς), με επιπλέον πρόβλημα του φιλμ τις σκηνοθετικές (προφανώς) υποδείξεις του Ζιλ Πακέ-Μπρενέ, ο ηθοποιός να ερμηνεύσει τον χαρακτήρα του ελαφρώς… μπουφόνικα! Σε ένα έργο στο οποίο το χιούμορ δεν έχει θέση.

Η «τηλεοπτικίλα» της ταινίας όχι μόνο δεν κρύβεται (με το όλο ύφος να επιχειρεί να μοιάσει απεγνωσμένα με την κλασικούρα εποχής ενός «Downton Abbey»), αλλά γίνεται ακόμη πιο ανυπόφορη από το άρρυθμο της σκηνοθεσίας που θα μπορούσε να χαρακτηριστεί κομψότερα σαν… υπερβολική κατάποση υπνοστεντόν! Τα μέλη της οικογένειας του θύματος είναι οι στερεοτυπικοί βασικοί ύποπτοι του φόνου, μια πινακοθήκη χαρακτήρων οι οποίοι ερμηνεύονται από βαριεστημένα (η πλειοψηφία) έως υπερβολικά (οι γυναίκες, ειδικά). Αποθέωση του «bad taste we love» ο εκτροχιασμός της Τζίλιαν Άντερσον σε ρόλο ξεπεσμένης star του σινεμά που σε πείθει ότι μπορεί και να είναι… high on speed, ενώ η Κριστίνα Χέντρικς σε κάνει να σαστίζεις με μια υστερική εμφάνιση «διχασμού» προσωπικότητας α λα Μπράις Ντάλας Χάουαρντ που «έπαθε» Τζέσικα Τσάστεϊν (και τούμπαλιν)!

Η πλοκή στηρίζεται επάνω στις κλασικές ανατροπές των ιστοριών της Άγκαθα Κρίστι, κάποια στιγμή τα θύματα θα αυξηθούν (διότι γνώριζαν πολλά ή υποψιάστηκαν ορθώς τον δολοφόνο), αλλά εσύ θα έχεις χάσει κάθε ενδιαφέρον εν τη απουσία του σασπένς, με το στοιχείο του whodunit να μοιάζει με ίχνος ελπίδας ώστε να ξυπνήσεις στο φινάλε. Και, ναι, η λύση του μυστηρίου είναι μια από τις πιο εξωφρενικές και τολμηρές που έγραψε ποτέ η Κρίστι. Ενδεχομένως με καλύτερους συντελεστές, budget και προθέσεις, το «Δέκα Ύποπτοι για Φόνο» να γινόταν ένα ευχάριστα παλαιομοδίτικο θριλεράκι που θα τιμούσε το όνομα της συγγραφέως του. Τούτο εδώ, όμως, δεν είναι τίποτα περισσότερο από μια… μαχαιριά πισώπλατη στο κουφάρι ενός θρυλικού ονόματος του mystery genre. «Σκότωσες έναν πεθαμένο», άδει ταιριαστά ο Στράτος Λασκαρίδης (προσωπική πρόταση, αν ρωτούσαν κι εμένα για το τραγούδι των end credits…) στο βάθος του μυαλού μου.