του Δημήτρη Δημητρακόπουλου

Όποιος έχει δει τις δύο προηγούμενες ταινίες του Ρόι Άντερσον, «Τραγούδια από τον Δεύτερο Όροφο» και «Εσείς, οι Ζωντανοί», γνωρίζει περίπου τι να περιμένει από την ταινία που κλείνει την «Τριλογία των Ζωντανών» ή αλλιώς την προσπάθεια του Ρόι Άντερσον να σχολιάσει, να κριτικάρει, να παρηγορήσει και, τελικά, να κατανοήσει την ανθρώπινη ύπαρξη μέσα από μικρές καθημερινές σκηνές, οι οποίες αθροιστικά αποκαλύπτουν την αλήθεια της.

Στο «A Pigeon Sat on a Branch Reflecting on Existence» βρίσκουν χώρο δράσης δύο μάλλον υποτονικοί πωλητές ειδών για φάρσες και party, μια δασκάλα του flamenco που είναι περισσότερο διαχυτική απ’ όσο θα επέτρεπε το savoir vivre, οι θαμώνες ενός bar με ιστορία αρκετών δεκαετιών και ιδιαίτερες πρακτικές… πληρωμής, ο ίδιος ο βασιλιάς Κάρολος ο 12ος της Σουηδίας και ο στρατός του, ένας κουρέας πρώην καπετάνιος και πολλοί ακόμη μικρότεροι χαρακτήρες, οι οποίοι επανεμφανίζονται και χάνονται το ίδιο απότομα όσο και το τριπλό χτύπημα του θανάτου, που δίνει την εκκίνηση της ταινίας.

Όλοι αυτοί οι χαρακτήρες επιδίδονται σε συζητήσεις που πολλές φορές δεν αφορούν φαινομενικά τίποτα, άλλες επαναλαμβάνουν τα ίδια μοτίβα ξανά και ξανά με εξαιρετικά κωμικό αποτέλεσμα, άλλοτε καταπιάνονται με… ανάλαφρα μουσικά νούμερα, τα οποία αλλάζουν στίχους ανάλογα με την περίσταση αλλά διατηρούν πάντα την ίδια μουσική βάση, κι άλλοτε βυθίζονται στη σιωπή, όντας απλά παρατηρητές σουρεαλιστικών καταστάσεων που αψηφούν την έννοια του χρόνου (όπως η επέλαση του Καρόλου του 12ου στο bar, στο δρόμο για τη μάχη και κατά την επιστροφή του μετά την ήττα… για να χρησιμοποιήσει την τουαλέτα) ή τα όρια της ιστορικής ηθικής (το φινάλε ανακαλεί σε σκληρότητα το τέλος από τα «Τραγούδια»). Με αυτό τον τρόπο, δημιουργείται αθροιστικά ένα μωσαϊκό χαρακτήρων και καταστάσεων που τελικά περιγράφει την ίδια την ανθρωπότητα και προσφέρει μπόλικο υλικό για σκέψη, γέλιο και… τρόμο.

Η κυνική ματιά του Ρόι Άντερσον δεν αποτελεί μια καινούργια εμπειρία. Αυτό, όμως, που κάνει το φιλμ να φαίνεται ως ο μεγάλος διεκδικητής του κορυφαίου βραβείου στην τελετή λήξης του Σαββάτου είναι ο συνδυασμός ευαισθησίας και ψυχρότητας, σκληρής θεματικής και ανάλαφρων εικόνων, χιούμορ και υποβόσκοντος δράματος, στοιχεία που δημιουργούν μια ταινία η οποία χειροκροτήθηκε όχι μόνο στο φινάλε αλλά και σε αρκετές επιμέρους σκηνές της.

Αν η κριτική επιτροπή δεν έχει αποκτήσει μέχρι το τέλος κάποια άλλη αγαπημένη ταινία, το «A Pigeon Sat on a Branch Reflecting on Existence» θα είναι ένας από τους πλέον κύριους μνηστήρες (του) μεγάλου βραβείου το Σάββατο και αυτό θα είναι απόλυτα λογικό. Ειδικά στο φετινό διαγωνιστικό που δεν έχει ξεκάθαρο φαβορί, ο Ρόι Άντερσον μοιάζει να είναι ο βασικότερος διεκδικητής της κορυφής μέχρι σήμερα. Αν μη τι άλλο, ο Πρόεδρος της κριτικής επιτροπής, Αλεξάντρ Ντεσπλά, θα εκτιμήσει απόλυτα τη μουσικότητα της ταινίας και αυτό μπορεί να λειτουργήσει μόνο υπέρ της.