του Δημήτρη Δημητρακόπουλου

Και αυτό γιατί ολόκληρη η ταινία είναι ένα φαινομενικά μοναδικό μονόπλανο (στην πραγματικότητα, υπάρχουν κρυφά σημεία μοντάζ που ενώνουν τα επιμέρους, επίσης εκτενή, κομμάτια), το οποίο επιχειρεί να παρουσιάσει ταυτόχρονα την οπτική του Ρίγκαν – Μάικλ Κίτον – Τόμσον για τη ζωή του και την πάλη του με τα φαντάσματα του παρελθόντος του (και κυρίως του μεγαλύτερου ρόλου της καριέρας του, του υπερήρωα Birdman – αν θυμάσαι τον Batman, πολύ ορθά κάνεις), να σχολιάσει ολόκληρο το σύστημα της βιομηχανίας και της κριτικής αντιμετώπισής της από τους ειδικούς (;), να αφηγηθεί μια κατά πολύ καθυστερημένη ουσιαστικά ιστορία ενηλικίωσης και να συσκευάσει όλα τα παραπάνω σε ένα περιτύλιγμα «Νύχτας Πρεμιέρας», όταν εκείνη συναντά… την Αποκάλυψη!

Κι αν αυτά ακούγονται περίπλοκα ή υπερβολικά, δε συντρέχει λόγος ανησυχίας, καθώς, στην πλειοψηφία τους, τα πράγματα λειτουργούν με ρυθμό, ενέργεια και – αρκετές φορές – πολύ (πικρό) χιούμορ. Κι αυτό οφείλεται τόσο στην προσεγμένη χρήση της κάμερας από την πλευρά του Ινιάριτου, όσο και στην πραγματικά εξαιρετική δουλειά του Εμανουέλ Λουμπέσκι στη φωτογραφία, που αλλάζει συνεχώς χρωματική παλέτα όσο η ιστορία κινείται μεταξύ φαντασίας και πραγματικότητας, παρασκηνίου και κεντρικής σκηνής, παρασέρνοντας μαζί το θεατή στο προσωπικό ταξίδι ενός διαταραγμένου προσώπου. Αν υπήρχε έστω και κάποιος που να αμφέβαλλε μέχρι τώρα για τις ικανότητες του Λουμπέσκι και το πόσο καθοριστική είναι η συμβολή του σε μια ταινία, μετά το «Birdman» θα ξεμείνει από επιχειρήματα.

Χωρίς να θέλουμε να πούμε περισσότερα για το φιλμ, το οποίο, έτσι κι αλλιώς, πρόκειται να μας απασχολήσει όταν αρχίσει η διανομή του σε όλον τον κόσμο σύντομα, αξίζει να σταθούμε σε δύο πράγματα. Αφενός, στην κεντρική ερμηνεία τού Μάικλ Κίτον, η οποία, παρά μερικές υπερβολικές εξάρσεις, επαναφέρει στο προσκήνιο έναν υποτιμημένο τελευταία ηθοποιό, αποδεικνύοντας ότι το μόνο που χρειάζεται είναι να κοιτάξει κάποιος στο παρελθόν του για να επανεφεύρει την κινηματογραφική του προσωπικότητα. Βέβαια, κάνοντας το δικηγόρο τού διαβόλου, ακόμα και οι εν λόγω υπερβολές μπορούν να θεωρηθούν κομμάτι τού συνεχούς παιχνιδίσματος μεταξύ θεατρικότητας και πραγματικότητας, μια ισορροπία που σίγουρα δεν είναι εύκολο να διατηρήσει ο Ρίγκαν Τόμσον, ή ακόμα και να ξεχωρίσει τα όρια μεταξύ των δύο – οπότε ακόμα κι αν αποσυντονίζουν την ένταση της αφήγησης, τελικά, συνεισφέρουν κι εκείνες στην εξαγωγή του τελικού συμπεράσματος.

Αφετέρου, όμως, η συνεχής αναφορά σχολίων και σύγχρονων αναφορών στο χώρο του θεάματος, φανερώνουν μια επιφανειακή αιχμή της ταινίας, τη στιγμή που η ίδια επιχειρεί να ασχοληθεί με περισσότερο διαχρονικούς προβληματισμούς, όπως είναι το ταξίδι μιας παθολογικής προσωπικότητας. Κατά στιγμές, φαίνεται σαν ο Ινιάριτου να κλείνει το μάτι με νόημα στο θεατή (σα να έκανε ένα καλό αστείο), ξεχνώντας ότι η αλήθεια βρίσκεται αλλού.

Τελικά, αυτό που αξίζει να κρατήσουμε είναι πως το «Birdman» αποτελεί μια νέα αρχή τόσο για το Μάικλ Κίτον όσο και για τον ίδιο τον Ινιάριτου, ο οποίος, επιτέλους, φαίνεται να ξαναβρίσκει τον εαυτό του μακριά από τα σενάρια του Γκιγέρμο Αριάγκα. Όπως δήλωσε και στη συνέντευξη Τύπου ο ίδιος ο Ινιάριτου, «όλοι μας έχουμε τον προσωπικό μας Birdman». Φαίνεται πως ο σκηνοθέτης, μάλλον, αντιμετώπισε τον δικό του.