του Δημήτρη Δημητρακόπουλου

Μία τυπική ελληνική οικογένεια. Τα γενέθλια ενός εντεκάχρονου κοριτσιού. Μία αυτοκτονία που έρχεται από το πουθενά. Και, το κυριότερο, τα μυστικά πίσω από τις κλεισμένες πόρτες που ενισχύουν την ψεύτικη (;) εικόνα μιας ευτυχισμένης ζωής.

Το «Miss Violence» του Αλέξανδρου Αβρανά ήρθε στη Βενετία για να προκαλέσει αντιδράσεις. Στην πρωινή δημοσιογραφική προβολή, μέρος των θεατών χειροκρότησε ένθερμα, ενώ ένα άλλο κομμάτι του κοινού ξεκίνησε τα γιουχαΐσματα. Αυτός ο διχασμός, βέβαια, έφερε απρόσμενη δημοσιότητα στην ταινία, που βρήκε τη βραδινή, επίσημη πρεμιέρα της με μία κατάμεστη αίθουσα και το κοινό να την παρακολουθεί χωρίς καμία αποχώρηση, μέχρι τέλους. Το έντονο χειροκρότημα σε μία σκηνή – κλειδί της ταινίας αλλά και το παρατεταμένο χειροκρότημα στο φινάλε έδειξαν ότι, τουλάχιστον, η «Miss Violence» τράβηξε την προσοχή.

Η αλήθεια είναι ότι το φιλμ δεν απέχει πολύ από τις στερεοτυπικές τακτικές του λεγόμενου «Greek Weird Wave». Η ουδέτερη εκφορά του λόγου και τα ψυχρά πρόσωπα δηλώνουν και πάλι το παρών, αν και ο σουρεαλισμός του Λάνθιμου δίνει τη σκυτάλη σε έναν περισσότερο ρεαλιστικό τόνο, που κάνει ορισμένες σκηνές πραγματικά αφόρητες. Το θέμα, όμως, που καλύπτει η ταινία είναι πολύ περισσότερο σχετικό με την κοινωνία του σήμερα, την οικονομική κρίση και τον άγιο θεσμό της ελληνικής οικογένειας, και το φιλμ δε διστάζει να κλειδώσει τις πόρτες για να διατηρήσει αυτή την ψευδαίσθηση, με αποτέλεσμα να κάνει τη θέασή του ακόμα πιο άμεση και πιεστική.

Ο Αβρανάς ίσως κατά στιγμές να θεωρεί ότι λέει κάτι περισσότερο βαρύγδουπο από αυτό που καταφέρνει τελικά, όμως, κανείς δεν μπορεί να αμφισβητήσει τα θετικά στοιχεία της προσπάθειάς του και της σκηνοθετικής του προσέγγισης. Η κάμερα παραμένει κυρίως στατική, ως ακίνητος παρατηρητής, με αποτέλεσμα όταν τελικά αφήνεται (και υπάρχουν ορισμένα πραγματικά περίτεχνα πλάνα στο φιλμ, όπως η επίσκεψη της Πρόνοιας στο σπίτι) να δημιουργεί πραγματικά αίσθηση με αυτά που αποκαλύπτει.

Το ερώτημα που δημιουργείται είναι κατά πόσον αυτή η προσέγγιση παραμένει ενδιαφέρουσα, ύστερα από την τόσο συχνή χρήση αυτής της φόρμας. Αφενός, έχει βοηθήσει για να δημιουργηθεί μια συλλογική εικόνα ρεύματος στο εξωτερικό, που σίγουρα άνοιξε ακόμα περισσότερο τις πόρτες για τη συμμετοχή ελληνικών φιλμ σε διεθνή Φεστιβάλ. Αφετέρου, προκάλεσε την αποξένωση του ελληνικού κοινού, που κατά κανόνα αρνείται να δει όλες αυτές τις ταινίες στην ελληνική αίθουσα (έχοντας ήδη απογοητευτεί από την αρχική του επαφή με τον «Κυνόδοντα»).

Το τι θα καταφέρει, τελικά, το «Miss Violence» θα φανεί το ερχόμενο Σάββατο, στην τελετή απονομής των βραβείων. Η ταινία, πάντως, έχει δημιουργήσει επαρκές controversy για να τραβήξει την προσοχή και αυτό είναι καλό για αρχή. Η τύχη της στις αίθουσες θα είναι μια εντελώς διαφορετική ιστορία…