του Ηλία Φραγκούλη

Κάθε χρόνο, μετά από το μαραθώνιο ξενύχτι της απονομής των βραβείων Όσκαρ, σκεφτόμαστε εκείνους που έχασαν και κάνουμε τις μικρές μας «κόντρες» μεταξύ φίλων για τις αδικίες που στιγμάτισαν διάφορες κατηγορίες. Αυτό που δεν θυμόμαστε πια, όμως, είναι εκείνοι που… δεν προτάθηκαν καν!

Μήπως θα έπρεπε να τους μνημονεύουμε με ένα… εναλλακτικό βραβείο; Με αυτή τη σκέψη, το 2015, γεννήθηκε το… Φραγκουλόσκαρ! Χωρίς υποψηφιότητες, με μια διάθεση σαφούς αναγνώρισης της δουλειάς συντελεστών διαφόρων ειδικοτήτων, μπροστά ή πίσω από τις κινηματογραφικές κάμερες, τα Φραγκουλόσκαρ τιμούν τους «ριγμένους» των βασικών κατηγοριών που δεν θα περάσουν στην Ιστορία (και σε καμία επίσημη λίστα) ως διεκδικητές ενός κανονικού βραβείου Όσκαρ.

Χωρίς πολλές επισημότητες και red carpets (εξαιρείται η χλίδα εικονογράφηση από τον αγαπητό δημιουργό comics και γελοιογράφο Σπύρο Δερβενιώτη), λοιπόν, τα Φραγκουλόσκαρ 2017 απονέμονται στους…

ΚΑΛΥΤΕΡΟ ΤΡΑΓΟΥΔΙ

«Wish That You Were Here», σύνθεση των Φλόρενς Γουέλτς, Εμίλ Χέινι και Άντριου Γουάιατ, σε ερμηνεία των Florence + The Machine. Μεγάλη fan του σινεμά του Τιμ Μπέρτον, η Φλόρενς κατάφερε να συνεργαστεί μαζί του για το τραγούδι που ακούγεται στα end credits του «Μις Πέρεγκριν: Στέγη για Ασυνήθιστα Παιδιά», φορτίζοντας ακόμη πιο έντονα το συναίσθημα στο φινάλε της ταινίας. Το δυναμικό chorus και οι δραματικές κορώνες της ερμηνεύτριας λειτουργούν λυτρωτικά και αφήνουν μια όμορφη ανάμνηση. Όχι για τα μέλη της Ακαδημίας, όμως…

ΚΑΛΥΤΕΡΗ ΜΟΥΣΙΚΗ

Άμπελ Κορζενιόφσκι για τα «Νυκτόβια Πλάσματα». Ένα εξαιρετικά λυρικό score, ίσως το μεγαλύτερο ατού της ταινίας του Τομ Φορντ, με ένα από τα πιο αξιομνημόνευτα μουσικά θέματα για ταινία του 2016. Συνολικά, το φιλμ… ξεφούσκωσε όταν ήρθε η ώρα των οσκαρικών υποψηφιοτήτων, με παρουσία μονάχα στην κατηγορία του δεύτερου ανδρικού ρόλου (Μάικλ Σάνον). Από τις μεγάλες αδικίες της χρονιάς (στη μουσική, έτσι;).

ΚΑΛΥΤΕΡΟ ΝΤΟΚΙΜΑΝΤΕΡ

«Cameraperson» της Κίρστεν Τζόνσον. Ένα θαυμαστό ψηφιδωτό ζωής… πίσω από την camera της διάσημης οπερατέρ που ειδικεύτηκε στο είδος του ντοκιμαντέρ για περισσότερα από 25 χρόνια, το φιλμ κρίνει την αντικειμενικότητα του μέσου, τη σχέση μεταξύ πραγματικότητας και αφήγησης, δημιουργώντας μια ιδιότυπη αυτοβιογραφία της οποίας το υποκείμενο είναι… το βλέμμα. Ταινία με αξιοσημείωτη παγκόσμια καριέρα και 22 βραβεύσεις / διακρίσεις ανά τον κόσμο, όχι όμως και μια θέση στην πεντάδα αυτής της κατηγορίας.

ΚΑΛΥΤΕΡΗ ΤΑΙΝΙΑ ΚΙΝΟΥΜΕΝΩΝ ΣΧΕΔΙΩΝ

«Μπάτε Σκύλοι Αλέστε» των Γιάροου Τσέινι και Κρις Ρενό. Εάν είχες ποτέ στη ζωή σου ένα κατοικίδιο ζώο, τούτο το φιλμ το αγάπησες. Το κοινό της Αμερικής, τουλάχιστον, αυτό ένιωσε, καθώς μιλάμε για την τέταρτη μεγαλύτερη εισπρακτική επιτυχία του 2016. Εάν βάλουμε και τον υπόλοιπο πλανήτη μαζί, το «The Secret Life of Pets» βρέθηκε στο #6 του box-office της χρονιάς. Αλλά τα μέλη της Ακαδημίας αδιαφόρησαν για… ακόμη μια δημιουργία της ομάδας που μας έδωσε το franchise του «Εγώ ο Απαισιότατος» και τα επίσης παραγνωρισμένα «Minions» του 2015. Αρχίζει να δείχνει λίγο ενοχλητικό, πια…

ΚΑΛΥΤΕΡΗ ΞΕΝΟΓΛΩΣΣΗ ΤΑΙΝΙΑ

«Νερούδα» του Πάμπλο Λαραΐν, από τη Χιλή. Δεν είχε καταφέρει να περάσει στη shortlist των 9 ξενόγλωσσων φιλμ της χρονιάς, αλλά ήταν παρούσα στη λίστα των 85 ταινιών / χωρών οι οποίες έγιναν αποδεκτές από την Ακαδημία για το συγκεκριμένο Όσκαρ. Πέρα από την αλήθεια του χαρακτήρα και του καλλιτέχνη Νερούδα, μέχρι τα σύνορα των δυνατοτήτων της κινηματογραφικής απεικόνισης, αγκαζέ με τον ποιητικό λόγο, τούτη η απόπειρα αποδόμησης του είδους του biopic δείχνει ικανή να αντέξει στο στοίχημά της με τη μνήμη, έστω και χωρίς οσκαρική υποψηφιότητα.

ΔΙΑΣΚΕΥΑΣΜΕΝΟ ΣΕΝΑΡΙΟ

Ρετ Ρις και Πολ Βέρνικ για το «Deadpool». Ήταν μια μάλλον αδύναμη χρονιά για την κατηγορία του διασκευασμένου σεναρίου, γι’ αυτό και τούτο το βραβείο μοιάζει κάπως με πρόταση… #trolia, αν και το Σωματείο των Σεναριογράφων είχε την ταινία στις δικές του υποψηφιότητες. Το πιο απροσδόκητο ως εισπρακτική επιτυχία και αναρχικό για το κομιξικό genre έργο του 2016 όφειλε το μεγαλύτερο μέρος της τόλμης του στο σενάριο παρά στη σκηνοθεσία του Τιμ Μίλερ. Θα έβγαζε έναν ωραίο τσαμπουκά εντός των Όσκαρ, άσχετα από το γεγονός ότι δεν υπήρξα μέγας fan του φιλμ.

ΠΡΩΤΟΤΥΠΟ ΣΕΝΑΡΙΟ

Μάρεν Άντε για το «Toni Erdmann». Ίσως η πιο πολυβραβευμένη ξενόγλωσση ταινία του 2016, γιατί όχι, θα άξιζε και μια υποψηφιότητα στην κατηγορία του πρωτότυπου σεναρίου, αφού πρόκειται για το πραγματικά ουσιαστικότερο ατού της. Δεν είναι και τόσο απίθανη η περίπτωση, τελευταία φορά το είχαμε δει να συμβαίνει με την υποψηφιότητα του Μίκαελ Χάνεκε για την «Αγάπη», το 2013. Αλλά σίγουρα θα ήταν σοκ να δούμε την Άντε να διεκδικεί Όσκαρ σε μια πεντάδα μαζί με τους Λάνθιμο και Φιλίππου!

ΔΕΥΤΕΡΟΣ ΓΥΝΑΙΚΕΙΟΣ ΡΟΛΟΣ

Ράιλι Κίου για το «American Honey». Η εγγονή του Έλβις Πρίσλεϊ είναι υποψήφια στα Independent Spirit Award, για τοn ρόλο της Κρίσταλ, της αχώνευτης τσούλας που καταδυναστεύει το τσούρμο των νεαρών πρωταγωνιστών του φιλμ της Άντρεα Άρνολντ, το οποίο δεν καταφέραμε να δούμε ποτέ στις ελληνικές κινηματογραφικές αίθουσες και ελάχιστοι θεατές παρακολούθησαν παγκοσμίως, έτσι κι αλλιώς. Αν υπήρχε και βραβείο της πιο υποτιμημένης ταινίας της χρονιάς, θα μιλούσαμε για φαβορί εδώ.

ΔΕΥΤΕΡΟΣ ΑΝΔΡΙΚΟΣ ΡΟΛΟΣ

Μπεν Φόστερ για το «Πάση Θυσία». Ο πιο ρέμπελος εκ των αδελφών Χάουαρντ (στο φιλμ) και μόλις αποφυλακισθείς που δεν έχει στον ήλιο μοίρα και πέφτει ξανά στις ληστείες για την τιμή (και τη γη) της οικογένειάς του. Κι αυτός υποψήφιος στα Independent Spirit Award, αλλά καταπλακωμένος από τον οδοστρωτήρα που ακούει στο όνομα Τζεφ Μπρίτζες και διεκδικεί το Όσκαρ δεύτερου ρόλου για την ίδια ταινία. Κι όμως, ο Φόστερ είναι η κινητήρια δύναμη στο έργο, η «καταραμένη» φιγούρα, το comic relief, ο (αντι)ήρωας με τον οποίο θα ήθελες (αν τολμούσες) να ταυτιστείς.

ΠΡΩΤΟΣ ΓΥΝΑΙΚΕΙΟΣ ΡΟΛΟΣ

Έιμι Άνταμς για την «Άφιξη». Τσιρίδες! Η μεγαλύτερη αδικία των οσκαρικών υποψηφιοτήτων του 2017. Θα θυμάται κανείς τη Ρουθ Νέγκα και το «Loving» σε λίγα χρόνια; Θα παίρνει στα σοβαρά κανείς την ερμηνεία της Μέριλ Στριπ στη «Florence: Φάλτσο Σοπράνο»; Για να μην πιάσω στο στόμα μου και τη Νάταλι Πόρτμαν… Το Σωματείο των Ηθοποιών την είχε στην πεντάδα του, η Ακαδημία όχι. Από τα λάθη που θα αφήσουν εποχή (κυρίως γιατί το έργο δεν πρόκειται να ξεχαστεί). Ειλικρινά.

ΠΡΩΤΟΣ ΑΝΔΡΙΚΟΣ ΡΟΛΟΣ

Τομ Χανκς για το «Sully». Ρόλος all-American hero, κομμένος και ραμμένος στα μέτρα τού κατόχου δύο βραβείων Όσκαρ για καλύτερη ανδρική ερμηνεία, το 1994 και το 1995. Το όνομά του έχει να ακουστεί σε τούτη την κατηγορία από το 2001! Ήταν μια πρώτης τάξης ευκαιρία, αλλά φέτος το… στριμωξίδι στους άνδρες ήταν έντονο. Ούτε και στις υποψηφιότητες του Σωματείου του κλάδου του κατάφερε να εισχωρήσει, ούτε καν στις Χρυσές Σφαίρες. Αλλά ήταν καλός εδώ, ο άτιμος!

ΚΑΛΥΤΕΡΗ ΣΚΗΝΟΘΕΣΙΑ

Ντέιβιντ Μακένζι για το «Πάση Θυσία». Είχα γράψει για αυτό το φιλμ πως «αποτελεί ένα αφηγηματικό υπόδειγμα για το σύγχρονο σινεμά, με απλότητα και αμεσότητα σε κάθε τομέα ανάπτυξής του. Με ρυθμό που τρέχει, με διάθεση για χιούμορ, με πολιτική συνείδηση, με δράση ταινίας καταδίωξης, αλλά πάνω απ’ όλα με δραματικούς, μελαγχολικούς τόνους που ‘σκιάζουν’ τα πάντα». Και για όλα αυτά, δικαίως, ο Τέιλορ Σέρινταν διεκδικεί το Όσκαρ πρωτότυπου σεναρίου. Αλλά εδώ υπήρχε και ένας σκηνοθέτης από πίσω, για να απογειώσει το γράψιμο, να συνθέσει αυτό το βαθύτατα κυνικό meta «γουέστερν». Άξιζε μια θέση στην πεντάδα ο Μακένζι.

ΚΑΛΥΤΕΡΗ ΤΑΙΝΙΑ

Δεν είναι μια χρονιά στην οποία μπορεί να γκρινιάξει έντονα κανείς για μια ηχηρή απουσία από την κατηγορία της καλύτερης ταινίας. Από τη δεκάδα του Σωματείου των Παραγωγών λείπει στα Όσκαρ μονάχα το «Deadpool», ένα φιλμ που θα ξένιζε πραγματικά αν προτεινόταν και από την Ακαδημία. Δεν θέλω, λοιπόν, να το ρίξω σε (πιο προσωπικές) «ακρότητες», βάζοντας στο παιχνίδι έργα καλλιτεχνικά (που λέμε) και πιο indie, από τον «Αστακό» και το «American Honey» μέχρι και το «The Neon Demon» ακόμη! Υπάρχει, όμως, το «Sully», η παραγωγή των Κλιντ Ίστγουντ και Φρανκ Μάρσαλ, το οποίο δούλεψε μια χαρά στα ταμεία, άρεσε γενικά στους Αμερικάνους, ανήκει στο είδος που έχει πέραση στον θεσμό και θα μπορούσε να έχει καλύτερη παρουσία φέτος από τη… μία και μοναδική υποψηφιότητα για το μοντάζ ήχου! Σε μια άλλη χρονιά (αν όχι και δεκαετία…), η ταινία του Ίστγουντ θα έδειχνε πολύ πιο σεβαστή από τα μέλη της Ακαδημίας, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι είναι «παλαιομοδίτικη» ή παρωχημένη. Πάντως, αν είχαμε πλήρη δεκάδα, αυτό θα έπρεπε να είναι το φιλμ που απουσιάζει σήμερα.

Και αυτά ήταν τα Φραγκουλόσκαρ 2017! Ίσως όχι και τόσο… συναρπαστικά σε αρκετές κατηγορίες εφέτος, αλλά και του χρόνου εδώ θα ‘μαστε, για να εντοπίσουμε ακόμη καλύτερες… αστοχίες της Αμερικανικής Ακαδημίας Κινηματογράφου.