FreeCinema

Follow us

ΟΙ MONOS (2019)

(MONOS)

  • ΕΙΔΟΣ: Δραματική Περιπέτεια
  • ΣΚΗΝΟΘΕΣΙΑ: Αλεχάντρο Λάντες
  • ΚΑΣΤ: Σοφία Μπουεναβεντούρα, Χουλιάν Χιράλντο, Κάρεν Κιντέρο, Λάουρα Καστριγιόν, Ντέιμπι Ρουέδα, Πάουλ Κουμπίντες, Σνάιντερ Κάστρο, Τζουλιάν Νίκολσον, Μοϊζές Αρίας
  • ΔΙΑΡΚΕΙΑ: 102'
  • ΔΙΑΝΟΜΗ: FILMTRADE

Οκτώ νεαρά παιδιά σε απομονωμένη βουνοκορφή κρατάνε μια γυναίκα σε κατάσταση ομηρίας, λογοδοτώντας ενίοτε σε έναν «αγγελιοφόρο» που τους επισκέπτεται για επιθεώρηση.

Στη δεύτερη fiction μεγάλου μήκους του, ο Βραζιλιάνος Αλεχάντρο Λάντες ομολογεί πως εμπνέεται από τον «Άρχοντα των Μυγών» του Γουίλιαμ Γκόλντινγκ για να στήσει ένα έργο «καταραμένης» ενηλικίωσης, για μία γενιά χάους που πλέει σε πελάγη… ασάφειας και απερισκεψίας. Αυτό που ξεκινά σαν μία αξιοπερίεργη κατάσταση, όμως, εξελίσσεται σε μία θανάσιμη κατάδυση στο σύμπαν του «Αποκάλυψη Τώρα» (1979), για να καταλήξει σε μία από τις μεγαλύτερες φιλμικές αποκαλύψεις της φετινής σεζόν!

Ομάδα έφηβων «ανταρτών» (ποτέ δεν προσδιορίζεται με ακρίβεια ο ρόλος ή οι συσχετισμοί της ύπαρξής τους) επιβιώνει σε δύσκολες συνθήκες, παίρνοντας εντολές από άγνωστη «οργάνωση» να κρατά σε ομηρία μία γυναίκα επίσης αγνώστου ταυτότητας («Doctora» από τη Δύση μας αποκαλύπτουν τα «συμφραζόμενα»). Τα παιδιά (15ρικα μέσες άκρες) μιλούν σχεδόν αποκλειστικά ισπανικά, η όμηρος κυρίως αγγλικά και σπαστά (ελάχιστα) ισπανικά. Η βουνοκορφή την οποία χρησιμοποιούν σαν κρυψώνα περιέχει ένα ακαθόριστης χρησιμότητας κτίσμα που θα μπορούσε να μοιάζει με οχυρό, αλλά δεν κατέχει συγκεκριμένα πολιτισμικά χαρακτηριστικά, ούτε και τοποθετείται κάπου χρονικά. Το μοτίβο είναι συνολικά ασαφές, αλλά δεν ενοχλεί, καθώς αυτός ο μικρόκοσμος των «Monos» βιώνει μία καθημερινότητα απόλυτα παιδιάστικη, παρά την κατοχή ισχυρού οπλισμού. Είναι μέλη τρομοκρατικής, επαναστατικής οργάνωσης; Είναι «θύματα» κάποιων ενηλίκων που τα παρέσυραν σε μία στρατολόγηση δίχως νόημα και τα εκμεταλλεύονται για να υλοποιήσουν τον όποιο σκοπό τους; Όπως και να ‘χει, δείχνουν να το διασκεδάζουν υπό μία συνθήκη στρατιωτικού «καψονιού» και πειθαρχίας, που απαγορεύει μέχρι και τη σύναψη σχέσης (σεξουαλικής) μεταξύ τους, αφού πρώτα ληφθεί η «άδεια» από τον «αγγελιοφόρο», έναν μικροκαμωμένο (σχεδόν «νάνο») ενήλικα που τους επισκέπτεται ενίοτε για να βεβαιωθεί η «οργάνωση» πως όλα πάνε καλά. Πέραν αυτής της «άκρης» με τον έξω κόσμο, υπάρχει και ένας ασύρματος για επικοινωνία σε έκτακτες ανάγκες ή άμεση επιβεβαίωση πως η όμηρος ζει.

Ακόμη ένα από τα πράγματα που είναι (ξανά)… ασαφές στο «Monos» σχετίζεται με τα φύλα των οκτώ παιδιών, όσο και τη σεξουαλικότητά τους. Ο Λάντες δεν καθορίζει τι είναι «φυσιολογικό», τι κανόνες γεννά η φύση του ανθρώπου. Όσο πρωτόγονο δείχνει το περιβάλλον (σε ένα απίστευτο υψόμετρο που λες και ανεβάζει τα παιδιά πάνω κι από τα σύννεφα, προσδίδοντας μία αλληγορική διάσταση στην εξουσία που κατέχουν απέναντι στην όμηρό τους), άλλο τόσο παρθένα «αρχέγονο» είναι και το ζήτημα της σεξουαλικής ταύτισης και της σχέσης του σώματος με την επιθυμία να εκφραστεί ερωτικά (πιο ενδιαφέρουσα η περίπτωση του ήρωα με το παρατσούκλι Ράμπο, ενός non-binary ουσιαστικά χαρακτήρα, που μοιάζει πιο μπερδεμένος από όλους στην ομάδα). Η αντιμετώπιση είναι πολύ πιο θαρραλέα από οτιδήποτε έχουμε δει να κουβαλάει την όποια «hip» agenda ελευθεριότητας εδώ και πολλά χρόνια στο σινεμά. Ίσως γιατί ο Λάντες δεν προβληματίζεται σε σχέση με την «υποχρέωση» της επιλογής.

Σταδιακά (και πραγματικά παραδόξως) ζητάς όλο και λιγότερες απαντήσεις από την πλοκή και το φιλμ, καθώς βυθίζεσαι όλο και περισσότερο στην ένταση του ρυθμού που αποκτά το «Monos», με τα παιδιά να συγκρούονται (έως και θανάσιμα) μεταξύ τους και να χωρίζονται σε μικρότερα μέτωπα που συνεχίζουν τον αγώνα τους ή αναζητούν την ολοκληρωτική φυγή. Από το εγκαταλελειμμένο και μισογκρεμισμένο «οχυρό» της βουνοκορφής μέχρι την κατάβαση στη ζούγκλα της Κολομβίας, το σκηνικό παραμένει πάντοτε αφιλόξενα άγριο για τους θνητούς, με τον Λάντες να δείχνει πως ως κινηματογραφιστής δεν έχει τίποτε να φοβηθεί, ούτε καν λογαριάζει δυσκολίες γυρισμάτων. Το δεύτερο μέρος του φιλμ είναι καθηλωτικό και υπάρχουν στιγμές τόσο ρεαλιστικές που ξεχνάς ότι παρακολουθείς έργο μυθοπλασίας (οι σκηνές στον ποταμό Σαμανά της Κολομβίας γυρίστηκαν χωρίς doubles!). Εκεί, είναι προφανές να σκεφτεί κανείς το «Όταν Ξέσπασε η Βία» (1972) του Τζον Μπούρμαν, όμως εγώ θα τολμούσα να ονοματίσω μέχρι και το σινεμά του Σαμ Πέκινπα σαν σημείο αναφοράς (αυτή η ελεγειακή «ατονία» που αισθάνεσαι να σκορπίζει πένθος).

Σαν δεξί χέρι του Λάντες λειτουργεί η (εξαιρετική) διεύθυνση φωτογραφίας του Τζάσπερ Γουλφ, αν και το απόλυτα στοιχειωτικό συστατικό του «Monos» είναι η μουσική της Μίκα Λέβι, ένα αδιανόητο μείγμα από βροντερά τύμπανα (που στροβιλίζουν στο τοπίο σαν φυσικός ήχος), σφυρίγματα σε γυάλινα μπουκάλια και synths. Είναι ένα score τόσο «ξένο», τόσο μοναδικό. Όσο και τούτη η ταινία.

ΕΙΝΑΙ ΓΙΑ ΜΕΝΑ;

Δίκαιη η παγκόσμια φήμη του έργου, που μας έρχεται με 25 διεθνή βραβεία και διακρίσεις από φεστιβαλικές διοργανώσεις μέσα στο 2019. Και, ευτυχώς, δεν ανήκει στο είδος του σινεμά με το οποίο ταυτίζεται καλύτερα αυτή η μυστηριώδης φάρα του «σινεφίλ» κοινού, που αλίμονο κι αν έχει τ’ αρχίδια να αποδεχτεί τέτοιο φιλμ στην Ελλάδα. Απλά, ταινία – εμπειρία. Αν «μπεις», σχεδόν δεν θα σηκώνεσαι από το κάθισμα στο φινάλε. Προσοχή: δεν μιλάμε για σκληρό «art-house», για να το απολαύσεις αρκεί να αγαπάς την κινηματογραφική τέχνη και την τρέλα ενός δημιουργού που έχει τα κότσια να σε «στείλει».


MORE REVIEWS

ΑΔΕΣΠΟΤΑ ΚΟΡΜΙΑ

Ποια είναι τα όρια των δικαιωμάτων μας επάνω στο ίδιο μας το σώμα, σε συνάρτηση με τις ανά την Ευρώπη υπάρχουσες νομοθετικές ρυθμίσεις που ορίζουν το πόσο αυτό μας ανήκει; Ένα έργο τεκμηρίωσης που επιχειρεί να θίξει και να απαντήσει σε πολλά νομικά και ηθικά διλλήματα… ζωής και θανάτου.

ΤΟ ΑΓΟΡΙ ΤΟΥ ΘΕΟΥ

Μπολόνια, 1858. Εξάχρονο αγόρι οικογένειας Εβραίων τίθεται αναγκαστικά υπό την επιμέλεια του Πάπα, προκειμένου να μεγαλώσει σύμφωνα με τις αρχές της Καθολικής Εκκλησίας. Οι γονείς του θα κάνουν τα πάντα για να το πάρουν πίσω, όμως, η κόντρα με την παπική Ρώμη δεν είναι απλή υπόθεση.

Η ΧΙΜΑΙΡΑ

Φυλακόβιος αρχαιοκάπηλος επιστρέφει στον τόπο του εγκλήματος, όπου ξαναβρίσκοντας την παλιοπαρέα των συναδέλφων του, ξηγιέται… παλιά του τέχνη κόσκινο. Ή μήπως κυνηγάει χίμαιρες;

ΑΓΩΝΑΣ ΓΙΑ ΤΗ ΔΟΞΑ

Η ιταλική αυτοκινητοβιομηχανία Lancia θέλει να κερδίσει πάση θυσία το Παγκόσμιο Πρωτάθλημα Ράλι του 1983, όμως, το μοντέλο της 037 υστερεί σημαντικά έναντι της τετρακίνητης γερμανικής τεχνολογίας του Audi Quattro. Ο εκτελεστικός της Διευθυντής, Τσέζαρε Φιόρι, έχει μερικές πονηρές ιδέες οι οποίες ενδεχομένως μπορούν ν’ αλλάξουν τη διαφαινόμενη πορεία των πραγμάτων. Εμπνευσμένο από αληθινά γεγονότα.

MINORE

Μυστηριώδη τέρατα εμφανίζονται σε παραθαλάσσιο location του Σαρωνικού κόλπου με εχθρικές και φονικές διαθέσεις. Θα μπορέσουν να τα αντιμετωπίσουν ένα ναυτάκι, μια σερβιτόρα, μια γιαγιά, ένας μποντιμπιλντεράς κι ένα τσούρμο… μπουζουξήδων;