του Ηλία Φραγκούλη

Σε αντίθεση με τις κομιξάδικες περιπέτειες της Marvel (και ειδικά τις παραγωγές του studio της Disney, η οποία έτσι κι αλλιώς θα αφομοιώσει και τις αντίστοιχες της FOX, ύστερα από την εξαγορά της τελευταίας), η DC είναι εκείνη που, αν και εισπράττει το μεγαλύτερο «κράξιμο», στην πραγματικότητα τολμά για το διαφορετικό. Εκεί όπου οι μεν παίζουν πάνω σε μια copy/paste φόρμουλα όπου το κάθε επόμενο φιλμ επαναλαμβάνει τα στερεότυπα, απλά αυξάνει το «volume» («This is Spinal Tap» mode) ή μετατρέπεται σε ένα μείγμα ταινίας καταστροφής και χιουμοριστικής (αυτο)παρωδίας, οι ήρωες της DC και οι ταινίες τους τείνουν να επιφυλάσσουν και μια κάποια έκπληξη, σε ύφος και περιεχόμενο. Μερικές φορές τρώνε σκληρή ήττα (το ταλαιπωρημένο franchise του Superman), άλλες φορές διχάζουν απόλυτα («Ομάδα Αυτοκτονίας»), άλλες καταφέρνουν να εγγώνται την ψυχαγωγία («Wonder Woman»), έστω και παλιομοδίτικα.

Το τελευταίο διάστημα η DC μας έχει δώσει τον ultra kitsch (αν και διασκεδαστικό μέχρι… δακρύων!) «Aquaman», σήμερα μας παρουσιάζει τον ηθελημένα χιουμοριστικό «Shazam!» και έπεται ο «Joker», του οποίου το teaser trailer κυκλοφόρησε ενώ έγραφα τούτη την κριτική, προκαλώντας μου ένα… δεύτερο απανωτό ξάφνιασμα με τη δραματική, «βρώμικη» και ανατριχιαστικά πικρή αισθητική που προτείνει. Το πρώτο ξάφνιασμα το βίωσα προ ημερών κατά τη διάρκεια της προβολής του «Shazam!», ενός φιλμ που από τα promo materials του προοιωνιζόταν και προετοίμαζε για ένα είδος «Deadpool» αλλά… σαφώς πιο κατάλληλου δι’ ανηλίκους. Προκύπτει να είναι κάτι ουσιαστικότερο και χρήσιμο: μια ταινία για το εφηβικό κοινό η οποία περιέχει μηνύματα. Με μια αναπάντεχη βάση / αναφορά στα ‘80s που μπορεί να συγκινήσει και μεγαλύτερους σε ηλικία θεατές. Τους γονείς του target group του «Shazam!», ας πούμε…

Η ταινία του Ντέιβιντ Φ. Σάντμπεργκ από νωρίς δείχνει την πρόθεσή της να «μιλήσει» σε ένα πιο νεανικό κοινό, το οποίο ταυτίζεται καλύτερα με έργα όπως το «Αυτό» ή τη σειρά του «Stranger Things» διότι ανήκει ακριβώς σε αυτές τις ηλικίες ηρώων. Ανήλικα παιδιά, μαθητές σχολείου ή έφηβοι, όλοι τους βρίσκουν την περιπέτεια στα πρότυπα αντίστοιχων χαρακτήρων από τα φιλμικά ‘80s, από το «Goonies» (1985) μέχρι τα «Παιδιά της Νύχτας» (1987). Εκ πρώτης όψεως αυτά. Από τη στιγμή που ο 14χρονος Μπίλι, έτοιμος να το σκάσει και από την τελευταία ανάδοχη οικογένεια που τον φροντίζει ώστε να συνεχίσει τις έρευνές του και (κάποτε, ίσως) να βρει τη χαμένη του μητέρα, θα βρεθεί σε «παραμυθένια» σπηλιά και θα συμμετάσχει στο ξόρκι τρελού «μάγου» που θα τον μεταμορφώσει σε… ενήλικα αλλά αρχάριο και ανεπίδεκτο μαθήσεως superhero, το «Shazam!» μας κλείνει το μάτι προς «Big» (1988) μεριά, δίχως αναστολές ή απόπειρες να μας αποκρύψει τις «ρίζες» του. Κι επειδή η παραγωγή τούτου του φιλμ έχει και μυαλό, σέβεται τον (επίσης έξυπνο) θεατή και επιφυλάσσει μέχρι και homage σ’ εκείνο το αξιαγάπητο έργο με τον Τομ Χανκς και θέμα την κατανόηση απέναντι στους φόβους της ενηλικίωσης, τη συνειδητοποίηση ότι η κάθε ηλικία έχει τις χαρές της και πρέπει να τις βιώνουμε με μια φυσική ακολουθία, χωρίς να ονειρευόμαστε να ήμασταν πάντοτε μικροί ή να επιθυμούμε το αντίστροφο.

Στην ανάπτυξή του, λοιπόν, το «Shazam!» υιοθετεί θεματικές και έναν ψυχισμό που… σχεδόν το απομακρύνουν από το (εντελώς) ανεγκέφαλο σύμπαν της σημερινής περιπέτειας φαντασίας με βάση τα comics, για να τοποθετήσει την πλοκή του σε έναν εντελώς ανθρώπινο κόσμο που βιώνει (το κατά δύναμην) ρεαλιστικά τις εξωφρενικές εμπειρίες μιας περιπέτειας φαντασίας του είδους, απευθύνοντας σοβαρά ερωτήματα και σκέψεις στο εφηβικό κοινό (ή και τους γονείς) γύρω από την ανατροφή ενός παιδιού, τις ανάγκες του να εκφραστεί σε μια ενήλικη κοινωνία, την αληθινή σημασία της οικογένειας στη ζωή, της διαμόρφωσης χαρακτήρα και της απόκτησης / μάθησης ηθικών κανόνων. Όχι με τρόπους συντηρητικούς, δεν βρισκόμαστε και στο… Disney Channel! Δεν χρειάζεται να αποκαλούμε «παλιακό» ή «οπισθοδρομικό» κάτι που επιχειρεί να σε ωθήσει προς το καλό.

Εκεί που τα περισσότερα φιλμ του κομιξικού genre φτάνουν σε βαθμό εξάντλησης καθώς οδηγούνται προς το… υποχρεωτικά «απογειωτικό» φινάλε, έχοντας κάψει όση ενέργεια είχαν στην πορεία, το «Shazam!», αν και επιφυλάσσει για το τέλος την αναμενόμενη σύγκρουση Καλού vs. Κακού, εμφανίζει φρέσκα συστατικά, ακόμη περισσότερο χιούμορ (χτυπήθηκα από τα γέλια στη σκηνή του «εθιμοτυπικά» απειλητικού μονολόγου του villain) και δράση, ολοκληρώνοντας ψυχαγωγικά με φαντασία και βγάζοντάς σε από την αίθουσα με την εντύπωση ότι δεν παρακολούθησες κάτι εντελώς «κενό» από περιεχόμενο (όπως συμβαίνει με τα περισσότερα έργα του genre). Και αυτό ήταν ένα (καλοδεχούμενο) μεγάλο ξάφνιασμα!