της Βικτωρίας Μιχαήλ

Νόμος της φύσης των κινηματογραφικών franchise είναι, λέει, το ότι ο επίγονος είναι ασθενέστερος από τον γεννήτορα. Ισχύει για το κείμενο της γράφουσας: έχω στερέψει από μυζητικά σχήματα λόγου μετά το «Τοσοδούλικα: Η Κοιλάδα των Χαμένων Μυρμηγκιών» – διαβάστε εκεί για τις θεματικές επιρροές, τις εκφραστικές σταθερές και άλλες θεμελιακές επόψεις στο σύμπαν τού project, ώστε να μην επαναλαμβάνομαι. Δεν ισχύει για το sequel του: βρίσκει στο ίδιο υψηλό επίπεδο τους δημιουργούς και τα πλάσματά τους, θαυμαστούς συγκάτοικους σ’ έναν γενναίο νέο (κατά το ήμισυ τροπικό, πλέον) κόσμο που οι φίλοι της φωτογραμμετρίας, της ψηφιακής αναπαραγωγής κινηματογραφημένων περιβαλλόντων, όπου εντίθενται οι εμψυχωμένες φιγούρες κι οι δίποδοι κομπάρσοι του live action, δεν έχουν ματαδεί εδώ κι έξι χρόνια και στον οποίο, όχι μόνο με τη βοήθεια της πατενταρισμένης τεχνοτροπίας, θα βρουν συναρπαστικά φωλιά.

Ο ερχομός του βαρύ χειμώνα κι ενόψει του ξανά η τροφοσυλλεκτική πρεμούρα των παλαιοπτέρων γύρω μας ιντριγκάρουν τα καινούργια ντράβαλά τους στη γαλλική επαρχία. Πεδίο διαγκωνισμών το συσκευαστήριο μιας χωριάτικης βιοτεχνίας κρέμας κάστανου όπου τρυπώνουν, κλείσιμο του ματιού στους connaisseurs ένα επίζηλο κουτί που θα στριμώξει βαρυτικά τον Ant (χωρίς το Man), πρώτη ωραία πίστα μια κολλητική ταινία, πρώτη ευρηματική κασκάντα ένα κρεμάμενο φις που χωρίζει στα δύο θέλοντας και μη τα αντίπαλα στρατόπεδα. Έχοντας βγει από τη νάρκη του κι ακολουθήσει κρυφά τον γονιό του, που νυχτιάτικα ανταποκρίνεται στο σταλμένο δια των κεραιών του SOS τού καρντάση του, ο μικρός θα εμπλακεί και, μετά από γλίστρα σε κιβώτιο που κλείνει, θα βρεθεί στη Γουαδελούπη. Καβούρια κλέφτες, κάμπια παραδείσιας παραλίας με ιδιότητες αναφυλακτικές για ηλιοθεραπευόμενο, μυρμήγκια που ‘χουν ζαλωθεί καρύδα είναι μόνο τα πρώτα δείγματα της καινούργιας πραγματικότητας που έχει ν’ αντιμετωπίσει. Ο κηδεμών, από την άλλη, αφού, παρά τη συνδρομή κατσαρίδας μέσα στα κόλπα στο αεροδρόμιο, έχει χάσει τα ίχνη τού παιδιού, στρέφεται στον κολλητό. Το world wide web των γνωριμιών του (τσίμπα μια μπαγάσικη μονταζιά, όπου τα σήματα Morse του απαντιούνται αλυσιδωτά στην Καραϊβική, σ’ ένα yacht, σ’ ένα υποβρύχιο και στο Σινικό Τείχος) θα ξετρυπώσει το μειράκιο στον χάρτη. Το μονήρες αρθρόποδο της παλιοπαρέας (που χουχουλιάζει ακούγοντας άριες από iPod) θα γίνει η καπετάνισσα του πλοίου που με μπαλόνια στον αέρα θα πάει το τρίο στις Αντίλλες. Εκεί τι περιμένει όλους;

Αν τα παραπάνω φλάσαραν στον νου σας «Ρίο», «Ψάχνοντας το Νέμο», «Σάρλοτ, η Αραχνούλα», «Ψηλά στον Ουρανό», η ταινία δεν το κάνει ούτε για δευτερόλεπτο. Το ξανάπαμε, είναι σωτήρια η μείξη ρεαλιστικού (μείον κάποια μοντέλα) habitat κι αντι-humaine συμπεριφοράς της πλήρως ζωγραφιστής πανίδας (στην ομιλία π.χ. τα μυρμήγκια εξακολουθούν να σφυράνε κι οι πασχαλιές να τρομπονάρουν), που διαφοροποιεί την αίσθηση ακόμη και γνώριμων καταστάσεων απ’ ό,τι άλλο ανιμιστικό σέρνεται εκεί έξω. Αλλά χρειάζεται τεράστια μαστοριά, όχι μόνο στο ψηφιακό σχεδιαστήριο αλλά και στη μυθοπλασία, στο παίξιμο των γκαγκ, στο κάδρο, στο post production για να γίνει η χρυσαλλίδα νύμφη. Οι Σαμπό και Ζιρού τις διαθέτουν, ακόμα. Ακόμα κι αν τα μοτίβα συναισθηματικής σύνδεσης (η φιλία κι η γενετήσια έλξη κυρίως) ή ατομικά χαρακτηριστικά παρακολουθούν τα της κοινωνίας μας λίγο πιο… στενά αυτή τη φορά. Γιατί αφού ένα ροχαλητό σε βαρέλι εν πλω αντηχήσει τόσο όσο χρειάζεται για να σε κάνει να χαμογελάσεις κατανοητικά κι όχι να το βρεις τετριμμένο ή ο μετεωρισμός του εντέρου ως ζωτική αμυντική τακτική καταφέρει να διαφοροποιηθεί ως θετική εξαίρεση απ’ τις δεκάδες φορές που αμολήθηκε κι εξατμίστηκε ως αστείο σε toon, ένα σμήνος αξέχαστων στιγμών ξεχύνεται απ’ το λαγούμι.

Ένα κυνηγιάρικο αλογάκι της Παναγίας, που υπνωτίζει το υποψήφιο θύμα με τις ματούκλες του, κουβαλάει την εν προκειμένω ανέλιξη του αδρεναλινικού βραχίονα της πλοκής όσον αφορά ένα κινδυνώδες ομαδικό ντου. Ένα σαρκοφάγο φυτό κλείνει αιχμαλωτιστικά, για ένα απ’ τα καμάρια μας και για την προσοχή μας, το αρθρωτό φύλλο του αλλά νικιέται φαιδρά. Ο χορός μιας μαρμάγκας κι ο σαν μεταλλική χορδή ιστός μιας μικρότερης το δέμας συγγενούς της καθίστανται ακατανίκητα ως set piece και prop αντίστοιχα. Η πομπή ενός βαριά λαβωμένου λιλιπούτειου σώματος μεγεθύνεται σε ανατριχιαστικά συγκινητική σονάτα του σεληνόφωτος. Η διάλεξη για τις κρυφές χάρες ενός εξωτικού καρπού και το πώς τον βάζεις κάτω, αφού διδάξει την αξία της μετάδοσης της γνώσης, κυριολεκτικά και μεταφορικά πάει αέρα διατρανώνοντας κι εκείνη της συνεργατικότητας ως σωτηρίας ενός φουσάτου πεινασμένων. Ένα DIY boombox κι ένας καρχαρίας ξαναγράφουν προς το διασκεδαστικότερο την παραβολή του Ιωνά για τις γενιές Ζ και Υ. Ένα κλου τηλεπαθητικής διήγησης εδραιώνει τη σε μεταγλωσσικό στάδιο, υψηλότερη εκείνης της ράτσας μας νοημοσύνη αυτών των χθαμαλών όντων στα πέριξ μας, όντων που ο εγωιστικά «προηγμένος» τρόπος ζωής μας απειλεί όσο ποτέ να αφανίσει. Αυτόν δαγκώνει, d’ accord, όχι πρωτότυπα, και με τη δράση να κοπάζει ανεπιθύμητα αλλά όχι σε ρυθμό σαρανταποδαρούσας (έχει κάνει guest και μία τέτοια νωρίτερα) στο τελικό 15λεπτο, η οικολογική τροπή επαπειλούμενου οικιστικού εγκλήματος της κορύφωσης. Το διακύβευμα ενός υφέρποντος διαφυλετικού ρομάντζου που τη στίζει με τις φερομόνες του, όπως νωρίτερα ομοίως την ξένη άγρια βλάστηση ο junior, βάζει αλληγορικά ωραία στο τραπέζι και τις ανοιχτόμυαλες post ιμπεριαλιστικές επιλογές της χώρας απ’ την οποία αυτός (και το φιλμ) αρίβαρε. Θα πάθει. Θα μάθει. Θα μεγαλώσει, όπως μεγάλωσε κι εκείνη (μεταποικιακά αλλά και στο είδος του κινούμενου), ή θα τον λιώσουν, θα τον κάνουν μια χαψιά (ίου…) κ.λπ.; Για να το δεις, βγες και ελόγου σου απ’ το κουκούλι. Επιστροφή στη φύση…