της Ιωάννας Παπαγεωργίου

Για να γράψω αυτό το κείμενο κάθισα να ξαναδώ αυτή την… 24χρονη ταινία, να τη θυμηθώ καλύτερα. Τι το ‘θελα; Δεν στάθηκε αντάξια εκείνης που κουβαλούσα ευλαβικά στο θυμικό μου. Κι αυτό είναι κάτι που δεν μου συμβαίνει συχνά. Σχεδόν ποτέ, για την ακρίβεια, όταν πρόκειται για φιλμ που με είχε συγκινήσει και αφοπλίσει τόσο την πρώτη φορά που είχαμε συναντηθεί. Συνήθως όσο πιο πολύ βλέπω ένα αγαπημένο φιλμικό πλάσμα, τόσο πιο πολύ με κατοικεί και το λατρεύω. Όχι το «Il Postino».

Ίσως γιατί έχει κυλήσει πολύ νερό στο αυλάκι από το 1994 και, τόσο εγώ όσο και ο κόσμος όλος, έχουμε σε μεγάλο βαθμό εξαντλήσει τα αποθέματα αθωότητας για να παραδοθούμε αμαχητί στη νοσταλγική, ρομαντική αφέλεια αυτής της ταινίας. Ίσως, πάλι, γιατί οι γέφυρες ανάμεσα στην όποια ιδεολογία και στην ποίηση έχουν προ πολλού συντριβεί και το χάσμα ανάμεσά τους είναι πλέον οδυνηρά απροσπέραστο. Ίσως επειδή η μεγαλύτερη αδυναμία αυτού του «Ταχυδρόμου» ήταν και παραμένει η – πιο κλισέ πεθαίνεις – απεικόνιση των γυναικείων χαρακτήρων / αντικειμένων του πόθου ή του φόβου (η Ντόνα Ρόσα), και το ανύπαρκτο χτίσιμο του ρομάντζου μεταξύ του Μάριο και της (μόνο σέξι κι όποιος αντέξει) Μπεατρίσε. Κι αν τότε έκανες τα στραβά μάτια χάρη στις όποιες αρετές του, τώρα, στη μετά Χάρβεϊ Γουάινστιν (βάλε και Ντόναλντ Τραμπ… κι όποιος αντέξει) εποχή, δυσανασχετείς. Πόσω μάλλον που ως παραγωγός αυτού του φιλμ, ο έκπτωτος πλέον Γουάινστιν σκόραρε μια από τις πρώτες μεγάλες οσκαρικές (και όχι μόνο) επιτυχίες του.

Ίσως, τέλος, επειδή το συγκινητικό παρασκήνιο αυτής της ταινίας (του θανάτου από ανακοπή – αμέσως μετά το τέλος των γυρισμάτων – του πρωταγωνιστή και συν-δημιουργού της, Μάσιμο Τροΐζι, ο οποίος είχε αναβάλει σημαντική εγχείρηση καρδιάς) είναι πια πολύ μακρινό για να πατήσει αβίαστα τα συναισθηματικά μου κουμπιά και να επηρεάσει την κρίση μου. Μη με παρεξηγήσεις, όμως.

Το «Il Postino» παραμένει μια καλή (και κάτι… λίγο παραπάνω) ταινία. Καταρχήν, ο (μετά θάνατον υποψήφιος για Όσκαρ) Τροΐζι από μόνος του αρκεί για τη χρίσει σημαντική, παραλίγο πολύτιμη. Η λιγομίλητη αλλά «γεμάτη», άτσαλη και σχεδόν απτά καλοκάγαθη παρουσία του, με το ολάνοιχτο βλέμμα και το παιδικό αλλά όχι αθώο, διψασμένο χαμόγελο, πού έχει κάτι από τον παλιάτσο του Τσάπλιν, πιο νωχελικά εκφρασμένο, εκπέμπει ακόμα αστείρευτη, ακατανίκητη ανθρωπιά. Είναι, όμως, και οι χαρακτηριστικές, πολυβραβευμένες μουσικές του Λουίς Μπακάλοφ, ο γόνιμος συναγωνισμός της σοφίας του σχεδόν αγράμματου ταχυδρόμου με εκείνη του πολυδιαβασμένου ποιητή, ένα ανάλαφρο αλλά και ανεκτίμητο σαν χάδι χιούμορ, και η απέριττη ομορφιά τόσο του φυσικού τοπίου, όσο και των απλών, καθημερινών πραγμάτων, που δεν στοιχίζουν τίποτα, που δεν θα σε αφήσουν ασυγκίνητο. Απλά… όχι σαν να μην πέρασε μια μέρα.