του Νίκου Παλάτου

Με τη νέα του ταινία, ο σκηνοθέτης Μόρτεν Τίλντουμ γίνεται το ζωντανό παράδειγμα της έκφρασης «από το ζενίθ στο ναδίρ». Μετά το υπερεπιτυχημένο «Παιχνίδι της Μίμησης» (2014), που έφερε τόσο αυτόν όσο και την ταινία στην πεντάδα των Όσκαρ (μετρώντας συνολικά οκτώ υποψηφιότητες), αποφασίζει να δοκιμάσει τις δυνάμεις του στην επιστημονική φαντασία. Το αποτέλεσμα όχι μόνο δεν τον δικαιώνει, αλλά τον θέτει επικεφαλής της άτυπης λίστας με τις απογοητεύσεις της σεζόν.

Ο Τίλντουμ δείχνει πως δεν έχει ένα ξεκάθαρο πλάνο στο μυαλό του για το τι είδους ταινία θέλει να φτιάξει, έτσι αυτό που πετυχαίνει είναι να γυρίσει… τρία διαφορετικά φιλμ σε ένα (ούτε σαμπουάν να ήταν!) Ξεκινάει με κάτι που μοιάζει με τον «Ναυαγό» (2000) αλλά σε διαστημόπλοιο, συνεχίζει με ανάλαφρη ρομαντική κομεντί και τελειώνει με διαστημικό θρίλερ μπλοκμπαστερικών επιδιώξεων, αλλάζοντας ύφος με χειρουργική ακρίβεια, σχεδόν ανά ημίωρο.Το μεγαλύτερο πρόβλημα, ασφαλώς, δεν είναι αυτός καθαυτός ο γαλαξιακός αχταρμάς, που μοιάζει με εισαγωγή σε κινηματογραφικά genre δι’ αρχαρίους, αλλά πρωτίστως το γεγονός πως τίποτα σχεδόν δεν λειτουργεί σωστά ή με τρόπο που θα κατάφερνε, τουλάχιστον, να κεντρίσει το ενδιαφέρον του θεατή, μιας και οι λίγες καλές ιδέες χάνονται κάτω από το γενικότερο «λίγο απ’ όλα» που διαδραματίζεται επί της οθόνης.

Το διαστημόπλοιο Άβαλον μεταφέρει πέντε χιλιάδες ανθρώπους σε έναν νέο πλανήτη – αποικία της Γης. Εξαιτίας μηχανικού προβλήματος της κάψουλας ύπνωσής του, όμως, ένας εξ αυτών ξυπνά ενενήντα ολόκληρα χρόνια πριν την ολοκλήρωση του ταξιδιού. Αντιλαμβανόμενος πολύ γρήγορα πως είναι αδύνατον να διορθώσει το λάθος και… να ξαναπέσει για ύπνο, αρχίζει να ζει τη μοναχική ζωή ενός διαστημοναυαγού, έχοντας για μοναδική του παρέα ένα ανδροειδές – barman, κάτι σαν τη μπάλα Wilson του… κανονικού «Ναυαγού» Τομ Χανκς, με τη διαφορά ότι εδώ ο Μάικλ Σιν, που τον υποδύεται, επικοινωνεί κανονικά με τον μηχανικό Τζιμ του Κρις Πρατ. Αυτός, στον πρωταγωνιστικό ρόλο, όσο τουλάχιστον παίζει ουσιαστικά μόνος του, είναι εντελώς μέσα στο στοιχείο του, σκοτώνοντας τη βαρεμάρα του, παίζοντας interactive ηλεκτρονικά παιχνίδια, δοκιμάζοντας όλες τις spécialité των εστιατορίων του εντυπωσιακού σκάφους Άβαλον, τριγυρνώντας γυμνός στους αχανείς διαδρόμους του ή συνομιλώντας με το προαναφερθέν ανδροειδές, σε μια σκηνή ευθεία αναφορά στο απόκοσμο της «Λάμψης» του Στάνλεϊ Κιούμπρικ (είπαμε, απ’ όλα έχει ο διαστημικός μπαξές).

Από τη στιγμή που καταφθάνει η όμορφη Ορόρα της Τζένιφερ Λόρενς, όμως, ο Τίλντουμ δείχνει να ξεχνάει τη μοναχική ιστορία επιβίωσης, οδηγώντας την ταινία σε ένα πρωτότυπo από μια άποψη διαστημικό rom-com, που χωλαίνει χαρακτηριστικά, μιας και επαναλαμβάνει όλα όσα είχαμε δει, με τη διαφορά ότι τώρα εμπλέκονται δύο άτομα στην υπόθεση και όχι ένα. Είναι σχεδόν αδύνατον να πει κάποιος πάρα πολλά για τη σεναριακή εξέλιξη της ιστορίας χωρίς να παραθέσει μια σειρά από spoilers, αλλά ας πούμε, απλά, ότι το όλο «ζαχαρένιο», ρομαντικό κομμάτι διαρκεί μέχρις ότου αποκαλυφθεί ολοκληρωτικά ποια είναι η ατία της εμφάνισης της Ορόρα, με το φιλμ να κάνει, πια, την τρίτη και τελική στροφή του προς τους δρόμους του περιπετειώδους θρίλερ, επί τη ευκαιρία της άφιξης και του τέταρτου του καστ, Λόρενς Φίσμπερν, σε ρόλο μάλλον αχρείαστο και σίγουρα κακογραμμένο.

Ο σεναριογράφος Τζον Σπάιτς θα είχε κατά νου να γράψει ένα συνδυασμό του «Gravity» (2013), του «Moon» (2009) αλλά και του δικού του «Προμηθέας» (2012), σπαταλώντας όμως την ευκαιρία να παραδώσει μια συναρπαστική ιστορία, αντάξια της αρχικής ιδέας του, που να μιλάει για την απομόνωση και το όρια της ενσυναίσθησης. Ειδικά σε αυτό το δεύτερο στοιχείο που φαίνεται να τον προβληματίζει, αποτυγχάνει πλήρως, μην μπορώντας να δώσει επαρκείς δικαιολογίες για τα αίτια της μετοίκησης των ηρώων του σε άλλον γαλαξία, όσο και για την κατανόηση των κινήτρων που οδηγούν τον Τζιμ και την Ορόρα να προβούν σε αυτά που κάνουν, όταν βρίσκονται εντελώς μόνοι σε ένα διαστημόπλοιο στη μέση του πουθενά, χωρίς μάλιστα ορατή ελπίδα αλλαγής της κατάστασης τους. Η ταινία έτσι, ενώ προσπαθεί να πει κάτι σημαντικό, δεν τα καταφέρνει σε κανένα από τα μέτωπα που ανοίγει. Κοντά σε όλα αυτά, προσθέστε και τον θαρρείς ευρισκόμενο σε rollercoaster αλλαγών ύφους Τίλντουμ, που παρά τις αξιοπρεπείς ερμηνείες των πρωταγωνιστών, αδυνατεί να εκτοξεύσει το όλο εγχείρημα προς… τη σωτηρία.

Έστω, στο οπτικό πεδίο τα πηγαίνει σχετικά καλά, με το Άβαλον να είναι ένα από τα πιο φουτουριστικά αλλά και εντυπωσιακά σκάφη που έχουμε δει ποτέ στον κινηματογράφο, ενώ μερικές σκηνές προσφέρουν καλά ενορχηστρωμένη δράση (όπως η διαστημική βόλτα του Τζιμ) ή είναι πολύ όμορφες στο μάτι, όπως εκείνη όπου η Ορόρα βρίσκεται αντιμέτωπη με την έλλειψη βαρύτητας, ενώ κολυμπά στην πισίνα του διαστημόπλοιου. Μαθαίνουμε, πάντως, σε μια σκηνή στην αρχή του φιλμ, πως ακόμα και στο μακρινό μέλλον, το «Like a Rolling Stone» του Μπομπ Ντίλαν δεν θα έχει χάσει τίποτα από τη σπουδαιότητά του. Κάτι είναι κι αυτό.