της Βικτωρίας Μιχαήλ

Πρέπει να είναι η πρώτη φορά που στην Ελλάδα «τα παιδιά με τις κουκούλες»… «απαλλοτριώνουν», για να πουν την άποψή τους κινηματογραφικά, όχι έναν δικό τους χώρο ή ένα venue του καλλιτεχνικού παράλληλου κυκλώματος, αλλά μια συστημική αίθουσα, έστω και αν αυτή είναι ένα από άλλο πολιτικό μετερίζι ιστορικό αγωνιστικό λίκνο, η Αλκυονίδα. Και είναι μία μικρή έκπληξη ότι αυτό συμβαίνει, ευτυχώς, για να αποκαλυφθεί το υπαρκτό αντιμηδενιστικά εξωστρεφές πρόσωπό τους, αλλά και, δυστυχώς, για να μείνουν αναπάντητα ή, ακόμη χειρότερα, ουδέποτε τεθειμένα πλείστα όσα ερωτήματα επάνω στη φύση και τη δράση του κινήματος σήμερα.

Το πιο αδύναμο θραύσμα του φιλμ (το διαπιστώνουμε ίσως επειδή ξέρουμε καλύτερα τα του οίκου μας) αφορά την αθηναϊκή συνιστώσα, με το μερίδιο της ευθύνης να μοιράζονται εξίσου οι δύο περαστικοί (από το Πάρκο Ναυαρίνου, την κατάληψη του Βοξ και σοβαρά επεισόδια στους δρόμους) σκηνοθέτες και οι ντόπιοι ξεναγοί τους στην εισαγωγή της ταινίας. Το εν γένει (και αυτο)κρημνιστικό ορμέμφυτο της ελληνικής φάρας παρουσιάζεται καίρια στις – και μέσα από τις γραμμές των μπαχαλάκηδων – λήψεις ταραχών στους δρόμους, με αποκορύφωμα εκείνην ενός πυροσβεστικού οχήματος (που έκανε το λάθος να επέμβει για ΙΧ αποκαΐδι αθώου περιοίκου!) στις φλόγες από molotov. Η «γαργάρα» και η μετατόπιση της ευθύνης στους θεσμικούς υπαιτίους των δεινών της κοινωνίας από τη Μαργαρίτα (που επιβιώνει ως φωτογράφος, αρθρογράφος περί οικολογίας και με «άλλες δουλειές»), όταν της ζητείται να τοποθετηθεί στην ακολουθούμενη πρακτική της βίας, σκιαγραφούν επίσης άθελά της τις χρόνιες ιδεοληψίες και αντιφάσεις τού εγχώριου αναρχισμού. Ιδέ τον Μάκη: δάσκαλος σε σχολείο το πρωί και στενσιλάς (μεταξύ άλλων εθελοντικών εργασιών) το βράδυ για τους συντροφικούς σκοπούς. Αλλά θα θεωρούσατε κατατοπιστικό ένα οδοιπορικό στις τάξεις και στις θετικές δράσεις των καρντασιών τού Ρουβίκωνα όταν αυτό περιορίζεται σε μια βόλτα σε «καθαρισμένη» πρώην πιάτσα ναρκωτικών νυν parking (στα υπόλοιπα Εξάρχεια δεν γίνεται της καρ*όλας από πρέζα…), σ’ ένα υποτυπώδες αυτοσχέδιο φαρμακειατρείο, σε μια δενδροφύτευση και στην οδό (μετά της εκ των ων ουκ άνευ μνημόνευσης των Δεκεμβριανών κατόπιν της δολοφονίας τού) Αλέξη Γρηγορόπουλου, με «σύνθημα» τη φράση «Η κρίση γεννάει ανάγκες. Η ζωή μας κρίνεται από μας» και soundtrack από Τσιριτσάντσουλες μέχρι live ρεμπέτικο ντουέτο σε ταράτσα; Διαφημιστικό της Antifa από τουρίστες με κάμερα βλέπουμε;

Μετά από μια αναδρομή στις απαρχές τού αποσχισμένου απ’ τον Μαρξ Μπακούνιν, εμπνευστή τού ρεύματος και θεμελιωτή του στην Ελβετία, ο φακός ταξιδεύει εκεί για ένα σχετικό συνέδριο απ’ όπου κρατάς το «δεν υπάρχει ελευθερία στην ατομικότητα» ενός πάλιουρα, κι έπειτα στη Φρανκφούρτη για τη μόλις αποφυλακισμένη ακτιβίστρια Χάνα. Οι συγκρίσεις του μεσογειακού με το τευτονικό ταμπεραμέντο (και την παιδεία και τον προβληματισμό) είναι αναπόφευκτες (και για λίγο διασκεδαστικές), καθώς μια επιχείρηση παρεμπόδισης σιδηροδρομικής μεταφοράς ραδιενεργών αποβλήτων από ομάδα που αλυσοδένεται στις ράγες καταλήγει στο με το σεις και με το σας μπουζούριασμά της, το ευγενέστατο επίσημο ανακοινωθέν της αστυνομίας στον filmer και την απελευθέρωση της κοπέλας, που πραγματοποιεί πλήρως καταρτισμένη επιστημονικά ενημερωτική tournée εναντίον τής πυρηνικής ενέργειας σε θύλακες ομοϊδεατών της ανά τη χώρα, αλλάζοντας δεκάδες καταλύματα ανά… μήνα.

Το πιο πειστικό επιχείρημα της λειτουργικότητας ενός αναρχισμού που βλέπει μπροστά απ’ την εποχή του αλλά και του ίδιου του φιλμ προσφέρει η επίσκεψη σε μια απ’ τις γεωγραφικές μήτρες των Αγανακτισμένων και αδιαφιλονίκητη πλέον έδρα τού εξωκοινοβουλευτικού DIY φρονήματος, τη Βαρκελώνη. Εκεί (η ιστορία μέσω των αρχειακών πηγών παρά) το παρόν τού CGT, της αναρχοσυνδικαλιστικής Γενικής Συνομοσπονδίας Εργατών (με αριθμό μελών περί τις 600 χιλιάδες κάποτε, ιστορικό αντίστασης στον Φράνκο και αυτοοργανωμένη βιομηχανία που σταμάτησε μόνο ο Εμφύλιος) που απαρτίζεται από κατά τόπους εκλεκτορικά σώματα (μη υπόλογα στους αντιπροσώπους τους στην κεντρική διοίκηση) δίνουν τη θέση τους μέσω τηλεσυνδιάσκεψης στον «Ρομπέν των Φτωχών», τον τύπο που βάσει πανούργου σχεδίου δανείστηκε συνολικά 492 χιλιάδες ευρώ από δεκάδες bancas, τα χάρισε σε εναλλακτικά εγχειρήματα ελευθερίας και τώρα ζει ως μπαταχτσής φυγάς, ένας Σνόουντεν με διώκτες την BNP Paribas και τις ισπανικές αδελφές της.

Η αφήγηση τσουλάει και αποκορυφώνει το «φασούλι το φασούλι, γεμίζει το σακούλι» παρά επαγωγικής λογικής επιχείρημά της στην Cooperativa Integral Catalana, που εγκαθιστά στα σχεδόν ντιζαϊνάτα γραφεία της ATM για bitcoins (που αφήνουν τις τράπεζες – βδέλλες στην απόξω), «τσιμπάει» κοψοχρονιά ερειπωμένες εγκαταστάσεις στην ύπαιθρο προς ανακαίνιση και δημιουργία αποκεντρωμένων δομών (διαπραγματευόμενη ακόμη και με το κράτος, το οποίο θέλει να καταστήσει παρωχημένο) και αναλαμβάνει για πενταετία τις δόσεις κόκκινων ενυπόθηκων απεγνωσμένων πολιτών (καθαρίζοντας για τα πρότερα χρέη με τα ιδρύματα – πιστωτές). El problemo? Αυτό το τελευταίο αναδίδει οσμή μικροτοκογλυφίας (αν δεν ρεφάρει μέσα στην προθεσμία ο κακομοίρης, τι γίνεται;) αλλά οι σκηνοθέτες αγοράζουν αγρό, μεταφορικά κι όχι κυριολεκτικά όπως οι συγκεκριμένοι οικοδεσπότες τους, ρίχνοντας cut ακριβώς εκεί που δεν πρέπει (αν θεωρούν ότι πιάνουμε το ντεσού τού νταραβεριού, η τακτική τους είναι στην καλύτερη περίπτωση επιπόλαιη) κι αφού έχουν ακούσει επί ώρα το μακρύ και το κοντό τους χωρίς την απαίτηση της παραμικρής διευκρίνισης. Κι αφού μας έχει πει το αχρείαστο τραγουδάκι του ακόμη ένας εναντίον της ιδιοκτησίας (έδωσε το διαμέρισμά του, αλλά όποτε χρειαστεί έχει της μακαρίτισσας της μαμάς!) πενηντάρης companero.

Η ανταλλαγή αγροτικών προϊόντων, μια ακόμη από τις πατέντες της CIC, μας μεταφέρει τέλος στο Kartoffelkombinat του Μονάχου, όπου 450 οικογένειες έχουν κολεκτιβιστικά αναλάβει τη φροντίδα και τα κέρδη (βρώσιμα ή εξ ανταλλαγής) λαχανοκήπων και περιβολιών. Σας θυμίζει κάτι; Ναι, το κάνουν εκατοντάδες δήμοι ανά τη Γηραιά μα και αρκετοί εδώ στην Ελλάδα – και για να το πλασάρει ως κομμάτι του εναλλακτικού σύμπαντος που εξερευνά ο Ζέεχουμπερ δεν χρειάστηκε να μετακινηθεί από τη γενέτειρά του. Μια κατακλείδα σαν αναγνωσμένη από έκθεση ιδεών κι ένα μπανάλ mini swipe των πρωταγωνιστών αυτού του σύμπαντος σε πλάνα ιδεολογικού ρομαντισμού με τον ορίζοντα από πίσω κλείνει ήσυχα την πόρτα αυτής της Βίλας Αμαλίας, όπου τίποτα δεν (τα) σπάει, ούτε κεφάλια από καρπούζια. «Μην αντιδράς σ’ ένα σύστημα μ’ ένα άλλο έτοιμο σύστημα», είναι η τελευταία των παραινέσεων προς τσιτάρισμα που ακούγονται από έναν στόμα εδώ. Κρίμα που δεν την έλαβαν υπόψιν τους τα δύο Γερμανάκια. (Δεν) «Είναι μία, μόνο μία, η ονειρεμένη (Φρ)ουτοπία»…