του Ηλία Φραγκούλη

Έχω συγγενείς στην Αμερική. Τους έχω επισκεφτεί πολλάκις. Μου είναι γνώριμο αυτό που παρουσιάζει η Νία Βαρντάλος μέσα από τούτο το (πλέον) franchise. Έτσι είναι τα πράγματα. Και υπάρχει και μια δόση τραβήγματος «από τα μαλλιά», προφανώς. Η κωμωδία έχει ανάγκη και την υπερβολή της. Άρα, το πρώτο «Γάμος αλά Ελληνικά» (2002) δεν υπήρξε ένα πολιτισμικό σοκ για μένα. Ήταν μια λαϊκή κωμωδία που σατίριζε με όσο πιο… vulgar τρόπο γινόταν τα κατάλοιπα μιας «ελληναράδικης» συμπεριφοράς των προ δεκαετιών δικών μας μεταναστών στις ΗΠΑ. Ενδεχομένως, το σύγχρονο κύμα μεταναστών από τούτη τη χώρα (που, όμως, δεν κατευθύνεται προς το… τελειωμένο «αμερικάνικο όνειρο», πια) προς κάθε γη και ορίζοντα να μην αντιπροσωπεύεται από παρόμοια στερεότυπα. Είναι θέμα οπτικής, καταγωγής, παιδείας και κοινωνικής τάξης.

Εκείνα τα στερεότυπα είναι υπαρκτά από παλιά, όμως. Και είναι η patrida της Βαρντάλος, είναι βιώματα και είναι κάτι που έχει αποφασίσει να «ξορκίζει» με χιούμορ, για όλη της ζωή. Διότι αυτό «έπιασε». Μισή ντροπή δική της, αλλά την άλλη μισή… την εξαργυρώνει. Και σε όποιον αρέσει, στην τελική. Όταν, λοιπόν, κάτι που το 2002 κόστισε 5.000.000 δολάρια για να βγει στα σινεμά, έφερε πίσω 368.744.044 δολάρια (μόνο από το theatrical!), σαφώς και επιστρέφεις σ’ αυτό. Κι έχεις μεγαλώσει, έχεις μια κόρη, το ίδιο «φρικτό» συγγενολόι από δίπλα, πάντοτε, και ένα ζευγάρι γονιών που ανακαλύπτει πως… δεν είναι νόμιμα παντρεμένο! Και πάνω-κάτω στήνεις… μια από τα ίδια.

Δεν είναι καλύτερο ή χειρότερο από το πρώτο «Γάμος αλά Ελληνικά» τούτο το sequel. Παραμένει εκείνη η «ένοχη απόλαυση» της trashy κωμωδίας, που σε διάφορα σημεία θα σε κάνει να γελάσεις (κόντεψα να πνιγώ με το πρωινό ξύπνημα, στον δρόμο όπου μένει… δίπλα-δίπλα όλο το σόι, με απεικόνιση σπιτιών αρχιτεκτονικής αντίληψης που κάνουν τον πατρικό… «ναό» της Τούλας να δείχνει σοβαρός!) και στο τέλος θα βγεις από το σινεμά λέγοντας… «Τι αηδία ήταν αυτή που είδα;». Το είχες κάνει τότε, όμως. Και ίσως το επαναλάβεις, γιατί σκέφτεσαι το γέλιο, έχεις συνηθίσει την αμερικανιά του sitcom και μερικές φορές σου λείπει, όπως τα re-runs κάποιων «αντίστοιχων» τηλεοπτικών serials που καταναλώνεις εδώ και δεκαετίες. Κοντοστέκεσαι όταν τα πετυχαίνεις στο zapping. Όπως κάνεις και με τον πρώτο «Γάμο».

Αφού η «συνταγή» είναι ίδια, ας επισημάνω κάποια παράπονα που δεν επιτρέπουν σε τούτο το sequel να προσφέρει μια λίγο καλύτερη γεύση. Η Βαρντάλος σίγουρα επενδύει στο «ξαναζεσταμένο» αστείο της υπόθεσης, η πένα της εδώ, όμως, διευρύνεται σε αρκετά περισσότερα μέτωπα (το «μπούκωμα» στον συζυγικό βίο, η αναζήτηση του πρώτου, σωστού flirt για την έφηβη κόρη, αν μη τι άλλο και το τι νόημα έχει το στέριωμα ενός δεσμού, με το παράδειγμα των γονιών της Τούλας που επαναπροσδιορίζουν τον «μέχρι ο θάνατος να μας χωρίσει» όρκο τους). Όλες αυτές οι υποπλοκές συνθέτουν ένα σκηνικό που γέρνει περισσότερο προς τη feelgood διάθεση, με το χιούμορ να «εγκλωβίζεται» σε πιο σεξιστικά αστεία. Κοινώς, υπάρχει μια προδιάθεση για κάτι πιο ώριμο – και όχι μόνο κραυγαλέο. Αλλά δεν υπάρχει ο σκηνοθέτης που θα συντονίσει αυτό το όποιο «upgrade». Ή, τουλάχιστον, δεν καταλαβαίνει το είδος. Ο Βρετανός Κερκ Τζόουνς (η κάποτε ελπιδοφόρα υπογραφή πίσω από το «Waking Ned Devine», του 1998), αδυνατεί να κουρδίσει όλο αυτό το πολιτισμικο-κωμικό timing, αφήνοντας τα πάντα στο έλεος (ή την εμπειρία) του καστ τού πρώτου «Γάμου» και προσθέτοντας μια αλλόκοτη, μάλλον άβολη πινελιά γραφικότητας με την αποκαλούμενη Mana-Yiayia, η οποία ολοκληρώνει – σχολιάζει κάποιες σκηνές λες και αντιπροσωπεύει μια κάποιου είδους performance art!

Εάν θα έπρεπε να απολογηθεί για κάτι η Βαρντάλος, δεν είναι ο «κανιβαλισμός» της ελληνικότητας αυτών των χαρακτήρων, αλλά το γιατί δεν χρησιμοποίησε ακόμη περισσότερα… ψεκάσματα με Windex για να εκσυγχρονίσει πιο αποτελεσματικά την επιστροφή της οικογένειας Πορτοκάλος ή, έστω, να αναγκάσει έναν ικανότερο σκηνοθέτη να αναλάβει το project και να σουλουπώσει τους ρυθμούς ολόκληρου του σογιού, που δείχνει να το χαίρεται σε αυτό το reunion (η θεία Βούλα της Άντρεα Μάρτιν εξακολουθεί να είναι μια σπιρτόζα απόλαυση), αν και προσκεκλημένο σε «Γάμο»… μάλλον στο πόδι.