του Δημήτρη Δημητρακόπουλου

Δεν μπορεί να αμφισβητήσει κανείς το γεγονός ότι ο Κόρνελ Μούντρουτσο μπορεί να συνθέτει εντυπωσιακές, απόλυτα κινηματογραφικές εικόνες. Από την – κυριολεκτική – opera της «Johanna» έως την ποιητική διάθεση των εικόνων του «Στο Δέλτα» και τους υποβλητικούς καμβάδες του «Ο Στοργικός Γιος – Υπόθεση Frankenstein», κάθε κάδρο των φιλμ τού Μούντρουτσο έχει μια τραχιά γοητεία που σε προκαλεί να θέλεις να ανακαλύψεις ολόκληρη τη φιλμογραφία του. Η αρχική σκηνή τού «Λευκού Θεού», με τα δεκάδες σκυλιά να τρέχουν με μανία στους εγκαταλειμμένους, σχεδόν μετα-Αποκαλυπτικούς δρόμους μιας άδειας πόλης καταδιώκοντας ένα νεαρό κορίτσι, έρχεται να επιβεβαιώσει τη μαεστρία τού Μούντρουτσο στην εικαστική αρτιότητα των εικόνων. Ταυτόχρονα, όμως, ο «Λευκός Θεός» είναι και η ταινία που ξεγυμνώνει μια και καλή τη σεναριακή αδυναμία τού σκηνοθέτη, αποκαλύπτοντας ότι, δυστυχώς, ο Μούντρουτσο δε γνωρίζει πώς να χειριστεί ουσιαστικά τις πρωτότυπες κατά τα άλλα ιδέες του στην εξέλιξη του σεναρίου του.

Το φιλμ ξεκινά ως η απλή ιστορία ενός κοριτσιού και του σκύλου του, που χωρίζονται για να ξεκινήσει ο καθένας τη δική του Οδύσσεια μέχρι να ξανασυναντηθούν. Στην πορεία, η μικρή Λίλι θα κάνει την προσωπική της επανάσταση, θα έρθει σε σύγκρουση με τον πατέρα της και το δάσκαλο της μουσικής της και θα αναζητήσει με πάθος τον Χάγκεν της, ένα ημίαιμο labrador – shar-pei, το οποίο βρίσκεται σε θανάσιμο κίνδυνο επειδή, στον κόσμο της ταινίας, σαν σε μια παραλλαγή young adult λογοτεχνίας, τα ημίαιμα σκυλιά όχι μόνο φορολογούνται αλλά, ουσιαστικά, καταδιώκονται. Ταυτόχρονα, ο Χάγκεν θα ανακαλύψει μόνος του το σκληρό πρόσωπο του κόσμου, θα μπλέξει σε ένα σκοτεινό κύκλωμα κυνομαχιών (η αναφορά του τίτλου στο «White Dog» του Σάμιουελ Φούλερ δεν είναι, εξάλλου, καθόλου κρυφή), θα αποκαλύψει τα φονικά του ένστικτα και θα επαναστατήσει κι εκείνος με τη σειρά του, ως άλλος Σίζαρ από τον «Πλανήτη των Πιθήκων»!

Είναι εμφανές ότι ο Μούντρουτσο ουσιαστικά επιχειρεί να μιλήσει για την ίδια την πραγματικότητά μας και να κινηματογραφήσει μια αλληγορία για τις κοινωνικές αδικίες, την έλλειψη ισότητας και τα κτηνώδη ένστικτα – και, για όσους γνωρίζουν στοιχειωδώς την ουγγρική πραγματικότητα, την αυξανόμενη νομική τρομοκρατία της ακροδεξιάς κυβέρνησης Όρμπαν εναντίον των αλλοδαπών και των αστέγων. Το κακό είναι ότι όχι μόνο δεν κρύβει τις προθέσεις του αλλά μοιάζει να τις βροντοφωνάζει σε κάθε (μα κάθε) σκηνή, κάτι που τελικά κάνει την ταινία όχι μόνο προφανή αλλά και… αφελή. Τα διδακτικά κοντινά στα πρόσωπα των ηθικών αυτουργών, η παραδειγματική τιμωρία των ενόχων, η θορυβώδης μουσική στις έντονες σκηνές και οι αναμενόμενες (έως και κλισέ) ανατροπές δε βοηθούν την εξαιρετικά καλογυρισμένη ταινία (το γεγονός ότι κατάφερε να ελέγξει τόσο πολλά σκυλιά κατά τη διάρκεια των γυρισμάτων προκαλεί αυτόματα τον θαυμασμό) να σπρώξει κάτω από το χαλί τις αδυναμίες της, κυρίως το γεγονός ότι χειρίζεται χονδροειδώς τα εξ ορισμού πολύ ενδιαφέροντα κοινωνικά θέματα. Ακόμα και το ίδιο το σενάριο μοιάζει να κάνει κύκλους χωρίς να θέλει να αποφασίσει να δώσει μια ουσιαστική κατεύθυνση στην ιστορία, άλλοτε θυμίζοντας παραδοσιακό δράμα, άλλοτε ταινία ενηλικίωσης και άλλοτε καθαρόαιμο θρίλερ (με γενναίες δόσεις splatter!), κάνοντας το φιλμ να μοιάζει σχιζοφρενικό, υπερβολικά εκτενές και γεμάτο περιττές σκηνές (ή τουλάχιστον σκηνές που διαρκώς επαναλαμβάνονται, όπως οι συνεχείς αντιδράσεις των σκύλων στη μουσική ή οι ατέλειωτες στιγμές εκδίκησης των τετράποδων).

Και είναι πραγματικά κρίμα να συμβαίνει αυτό σε μία ταινία που αντιλαμβάνεσαι ότι χρειάζεται ικανότητα για να γυριστεί και η οποία αποτελείται μεμονωμένα από σκηνές απείρου κάλλους (όπως εκείνες τής καθημερινότητας του Χάγκεν, λίγο μετά τον αποχωρισμό του από τη Λίλι). Ίσως ο Μούντρουτσο θα έπρεπε να αρχίσει να υπολογίζει στα επόμενα σκηνοθετικά του σχέδια και καλύτερους συνεργάτες στο σενάριο, γιατί προς το παρόν αποδεικνύεται ανεπαρκής στην ανάπτυξη πραγματικά πρωτότυπων ιδεών σε ολοκληρωμένες ιστορίες (κάτι που συνέβη και στο προηγούμενο φιλμ του, που άντλησε μεν έμπνευση από τον «Frankenstein» της Μέρι Σέλεϊ, χωρίς να καταφέρει να οδηγηθεί πουθενά…).

Ο Χάγκεν, πάντως, ενδεχομένως να είναι και ο πιο ολοκληρωμένος χαρακτήρας της καριέρας του Μούντρουτσο (είναι σίγουρα ο πιο ολοκληρωμένος της ταινίας), ο οποίος, σε αντίθεση με τους ανθρώπινους χαρακτήρες, ακολουθεί μια συγκεκριμένη προσωπική ιστορία μέχρι να ξανασυναντήσει το πρώην αφεντικό του, αλλαγμένος, συνειδητοποιημένος και πλέον γεμάτος εμπειρίες που διαμορφώνουν μια καινούργια προσωπικότητα. Τα ενδιάμεσα στάδια – επεισόδια της διαδρομής του ίσως είναι λίγο παραπάνω τυχαία από όσο θα έπρεπε, δίνουν, όμως, την ευκαιρία στους κλασικούς ηθοποιούς της φιλμογραφίας του σκηνοθέτη να πραγματοποιήσουν εκτενή (ή πάρα πολύ σύντομα, όπως η «blink-and-you’ll-miss-her» εμφάνιση της Ορσόλια Τοθ) cameos, συμπεριλαμβανομένου και του ίδιου του Μούντρουτσο. Στην τελική, ο «Λευκός Θεός» μπορεί να μην επαναπροσδιορίσει την πίστη σου, όμως, σίγουρα θα γεμίσει το μυαλό σου εντυπωσιακές εικόνες. Αν, όμως, δεχτεί κάποιος ότι ο ουσιαστικός σκοπός τού φιλμ ήταν να προβληματίσει, η αποστολή του πρέπει να θεωρηθεί μάλλον αποτυχημένη.