της Βαρβάρας Κοντονή

Το «Απέραντο Γαλάζιο» αποτέλεσε μόλις τη δεύτερη μεγάλου μήκους κινηματογραφική απόπειρα του Λικ Μπεσόν, μια ιδέα μεγαλεπήβολη και γεμάτη προκλήσεις, τόσο λόγω της φύσης της υποβρύχιας κινηματογράφησης που καταλαμβάνει μεγάλο μέρος της ταινίας, όσο και λόγω των πολλαπλών τοποθεσιών που επιλέχθηκαν για τη δράση, αρχής γενομένης από τα ελληνικά νησιά, συμπεριλαμβανομένης της Γαλλίας, της Ιταλίας, των Παρθένων Νήσων, του Περού και πολλών ακόμη εξωτικών κυρίως προορισμών. Τη χρονιά κυκλοφορίας του το φιλμ έκανε πάταγο στη Γαλλία, με πολύμηνη παρουσία στις αίθουσες. Προοδευτικά απέκτησε φανατικούς θαυμαστές οι οποίοι εξήραν κυρίως το ελληνικό κάλλος των locations, με την ταινία να γίνεται παράλληλα συνώνυμο του ελληνικού καλοκαιριού και των ξέγνοιαστων παιδικών στιγμών γεμάτων θάλασσα και φως, παρά το γεγονός ότι το τραυματικό συμβάν που βιώνει από νωρίς στην ταινία ο κεντρικός ήρωας (σε παιδική ηλικία), ανατρέπει απότομα την ειδυλλιακή αυτή ατμόσφαιρα.

Δεκαετία ’60. Ο Ζακ (Μπαρ) και ο Ένζο (Ρενό) έχουν μεγαλώσει στην ηλιόλουστη Αμοργό. Καθημερινά βουτούν στα καθάρια νερά του νησιού, κοντράροντας ο ένας τον άλλον για το ποιος μπορεί να κρατήσει περισσότερο την ανάσα του κάτω από την επιφάνεια, σε μια προσπάθεια να συλλέξουν τα νομίσματα που εντοπίζουν συχνά στον πάτο της θάλασσας. Ο ανταγωνισμός τους δεν έχει τελειωμό, μέχρι τουλάχιστον τη στιγμή που ο Ζακ θα χάσει τον πατέρα του από πνιγμό – και κάπου εκεί όλα θα αλλάξουν. Μεταφερόμαστε είκοσι περίπου χρόνια μετά. Ο Ένζο βρίσκεται στη Σικελία, είναι παγκόσμιος πρωταθλητής στην ελεύθερη κατάδυση και εξακολουθεί να αναζητά τις δυνατές συγκινήσεις. Ο Ζακ βρίσκεται στις περουβιανές Άνδεις, όπου εργάζεται στο πλαίσιο μιας επιστημονικής έρευνας πάνω στην ανθρώπινη φυσιολογία, με το καθημερινό του πρόγραμμα να περιλαμβάνει μια βουτιά κάτω από την παγωμένη επιφάνεια μιας λίμνης. Μετά από μια μικροκομπίνα που του αποφέρει ξαφνικό κέρδος, ο Ένζο θα αναζητήσει τον Ζακ, καλώντας τον να συμμετάσχει μαζί του στο Παγκόσμιο Πρωτάθλημα Καταδύσεων, προκειμένου να του αποδείξει για ακόμη μια φορά ποιος είναι ο καλύτερος. Οι δύο παιδικοί φίλοι θα βρεθούν να ανταγωνίζονται και πάλι μετά από χρόνια, με τις πικρές μνήμες του παρελθόντος να συνοδεύουν την κάθε τους βουτιά.

Το «Απέραντο Γαλάζιο» αποτελεί την πιο ταιριαστή επιλογή αυτής της εβδομάδας για θερινό σινεμά, παρ’ όλα αυτά όποια συνειδησιακή ταύτιση με το ελληνικό καλοκαίρι, τις θάλασσες και το πατριωτικό συναίσθημα μάς κατακλύζει κάθε φορά που μια ταινία πραγματοποιεί γυρίσματα στη χώρα μας, μάλλον είναι καιρός να σταματήσει. Αν εξαιρέσει κανείς τις όμορφες τοποθεσίες και τη vintage (πια) αισθητική που αποπνέει η φωτογραφία του Κάρλο Βαρίνι, γίνεται εμφανές πως το φιλμ του Μπεσόν αποτελεί απλά ένα υπερεκτιμημένο κινηματογραφικό «αριστούργημα». Δεν θα αναφερθώ καν στηνσχετικά εξαντλητική διάρκεια διότι, ευτυχώς, θα προβληθεί το original και ελαφρώς συντομότερο cut.

Πέρα από τους στερεοτυπικά γραμμένους χαρακτήρες (ο Ζακ είναι ευαίσθητος και ψυχικά «έγκλειστος», ο Ένζο ένας πληθωρικός, «αγροίκος» Ιταλός που λουφάζει στο άκουσμα της «mamma» και η Τζοάνα (Αρκέτ) η μια και μοναδική θηλυκή «ίντριγκα» που παρατάει τα πάντα για τον έρωτα – σοβαρά, ποιον έρωτα;), ακόμα κι αν αποδώσουμε τους «προκάτ» ήρωες στο περιρρέον στυλ της δεκαετίας του ’80, δεν γίνεται να ξεπεραστεί με τίποτα το σενάριο που τραβιέται «από τα μαλλιά» και από τους πέντε σεναριογράφους, ανάμεσα στους οποίους βρίσκεται και ο πραγματικός Ζακ Μαγιόλ, ο διάσημος ελεύθερος δύτης στη ζωή του οποίου βασίστηκε εν μέρει η ταινία. Αφελές και υπερβολικά φλύαρο στις εικόνες του φιλμ, με το σενάριο να στερείται στιβαρού παρασκηνίου και κατεύθυνσης, με τους ήρωες να περιφέρουν τα ηλιοκαμένα τους κορμιά από παγκόσμιο πρωτάθλημα σε παγκόσμιο πρωτάθλημα (ποιον ενδιαφέρει αυτό, πείτε μου;), με ενδιάμεσες στάσεις για περισυλλογή και ενθύμηση των παλιών. Τα πάντα στο «Απέραντο Γαλάζιο»… φωνάζουν απέραντη υπερβολή, αφού ακόμη και η σχέση τού Ζακ με τα, κατά τα άλλα, αξιαγάπητα δελφίνια φτάνει στα όριά της (κι εμείς στα δικά μας), όταν ένα βράδυ εκείνος βγαίνει στ’ ανοιχτά για να παίξει με ένα από δαύτα, για να επιστρέψει στην ακτή… το επόμενο πρωί. Σοβαρά τώρα;