του Ηλία Φραγκούλη

Θα το επαναλαμβάνω ισοβίως. Η κινηματογραφική αγορά της Ελλάδας λειτουργεί με τη λογική της σεζόν, όπως σχεδόν και όλα τα υπόλοιπα θεάματα σε τούτον τον τόπο. Τώρα, εάν κάποιοι media-κοί «φορείς» θεωρούν ότι στα τέλη του κάθε Δεκέμβρη πρέπει να γίνονται απολογισμοί έτους, διότι το κοινό ψοφάει για λίστες (και το διαδίκτυο για clickbait «άρθρα»), ας σας κάνουν να πιστεύετε ότι ζείτε και στις ΗΠΑ ή στην «ευρωπαϊκή» Μεγάλη Βρετανία (γέλια στο βάθος).

Λαμπρό παράδειγμα: το «Ένας Άλλος Κόσμος» του Χριστόφορου Παπακαλιάτη διανεμήθηκε στις ελληνικές κινηματογραφικές αίθουσες στις 17 Δεκεμβρίου του 2015. Μέχρι το τέλος εκείνης της χρονιάς, έκοψε 311.538 εισιτήρια και βρέθηκε στο #4 (!) των μεγαλύτερων επιτυχιών του ’15, κάτω από τα «Spectre» (483.098), «Fast & Furious 7» (370.599) και «Πενήντα Αποχρώσεις του Γκρι» (370.042). Φυσικά, η ταινία του Παπακαλιάτη συνεχίστηκε να παίζεται με επιτυχία και πέρσι, καταλήγοντας να είναι το… #1 φιλμ σε εισπράξεις για το 2016, με 356.964 εισιτήρια! Σουρεαλισμός, αν ρωτάς κι εμένα. Ή, πιο αντικειμενικά, ο Χριστόφορος γέλασε τελευταίος…

Μιλώντας περί ερωτήσεων, πολλοί (πραγματικά) ήταν εκείνοι που μου έστελναν μηνύματα τον τελευταίο καιρό, ζητώντας μου ένα απολογιστικό, αναλυτικό άρθρο για τα εισιτήρια που κόπηκαν στους ελληνικούς κινηματογράφους το 2016. Επειδή διέκρινα επιμονή και μεγάλη περιέργεια, είπα να κάτσω και να υλοποιήσω το αίτημα, χωρίς βιασύνες ή παρεξηγήσεις (ότι κάνω απολογισμό «σαν τους άλλους»). Ας εκληφθεί ως «παραγγελιά», απλά.

Το κείμενο που ακολουθεί περιλαμβάνει τα επίσημα αριθμητικά στοιχεία και συγκριτικά μεγέθη σε σχέση με το έτος του 2015 (πουθενά δεν θα κρίνονται τα πράγματα με τη λογική της σεζόν). Επίσης, απουσιάζουν κάποια μικρότερα νούμερα από λιγοστά ανεξάρτητα γραφεία διανομής, τα οποία δεν πράττουν το αυτονόητο και εξακολουθούν, παραδοσιακά, να μην επιθυμούν να μοιράζονται τον αριθμό των εισιτηρίων τους με όλες τις υπόλοιπες εταιρείες ή και το Ελληνικό Κέντρο Κινηματογράφου, το οποίο συγκεντρώνει, αθροίζει και κάνει το reporting υπεύθυνα. Δεν θα κάτσω να σκάσω, συγγνώμη.

Πρώτη και βασική παρατήρηση: παρά τη συνολική γκρίνια, όλως παραδόξως, το 2016 είχαμε αύξηση των εισιτηρίων! 9.791.142 για το 2015 και 10.023.145 για το 2016. Μπορεί η διαφορά να μην είναι σημαντική (μιλάμε για 232.003 εισιτήρια, κάτι σαν ένα επιπλέον, εξαιρετικό τετραήμερο, δηλαδή), όμως διατηρούμε ίχνη αισιοδοξίας επειδή τα νούμερα δεν υποχώρησαν. Άρα, γιατί όλη αυτή η… κλάψα στην αγορά; Γιατί έχει πέσει ο τζίρος, προφανώς (με τη μέση τιμή να προσεγγίζει τα 6,49 ευρώ). Θα χρειαζόταν πυρηνικός επιστήμονας για να μας απαντήσει με ακρίβεια εδώ, καθώς ο αριθμός των προσφορών που πετυχαίνεις από μεμονωμένη αίθουσα έως και multiplex διαφέρει σε εξωφρενικό βαθμό και συχνότητα ημερών. Μπορεί εμείς εδώ να μετράμε χαρούμενοι τα εισιτήρια, αλλά το ίδιο δε συμβαίνει και στη σούμα που παραδίδει το ταμείο. Και εδώ είναι που τους πονάει όλους η κατάσταση…

Τι άλλο αυξήθηκε μέσα στο 2016; Ο αριθμός των φιλμ που διανέμονται (και δεν βλέπετε ή… δεν βλέπονται, μη σου πω!). Με τον κίνδυνο να μην έχουν καταμετρηθεί σωστά οι τίτλοι, διότι ενίοτε «σκάνε» και κάτι δήθεν «επανεκδόσεις» ή φιλμ «ανεξάρτητα»… δικαιωμάτων που δεν βάζω όρκο αν διέφυγαν από το μέτρημα ή όχι, το 2015 κυκλοφόρησαν 297 ταινίες, ενώ το 2016 βγήκαν 345. Διαιρώντας αυτά τα φιλμ με τις 52 εβδομάδες του έτους, αντιλαμβανόμαστε ότι το 2016 διανεμήθηκαν (κατά μέσο όρο) περίπου επτά ταινίες την εβδομάδα στους κινηματογράφους. Τώρα, εάν εσείς υπολογίσετε πόσες αντέξατε να δείτε πέρσι ανά εβδομάδα, ίσως καταλάβετε γιατί ένας κριτικός κινηματογράφου (πρέπει να) γίνεται όλο και πιο σκληρός χρόνο συν τω χρόνω. Με πιο απλά και άμεσα λόγια, έλα στη θέση μου, φάε το σκατό με τη σέσουλα κι ύστερα μίλα!

Άλλες μαθηματικές πράξεις. Το 2016, το πρώτο τετραήμερο μιας νέας ταινίας που παιζόταν στα σινεμά μεταφραζόταν γύρω στο 47% της συνολικής της καριέρας, κοινώς, η «αρπαχτή» της πρώτης εβδομάδας με ανοίγματα σε πολυάριθμες αίθουσες έγινε ο κανόνας της αγοράς, καθώς η διάρκεια των φιλμ σβήνει στην τέταρτη με πέμπτη εβδομάδα. Ποσοτικά, το Σάββατο διατήρησε τα σκήπτρα (23%), με την Κυριακή να ισοσταθμίζεται με την Τετάρτη (19%), λόγω της εξάπλωσης των προσφορών στην τελευταία, βέβαια. Χαλαρά, η καλύτερη εβδομάδα του χρόνου για εισιτήρια είναι τα όρια της αλλαγής του χρόνου: 412.695 κόπηκαν στην εβδομάδα που ξεκίνησε από τις 29 Δεκεμβρίου του 2016 (έναντι των αντίστοιχων 437.495 του 2015).

Μερίδιο αγοράς ανά γραφείο διανομής. Με την ίδια σειρά, όπως και το 2015, η κατάταξη στην πρώτη πεντάδα. Σταθερά πρώτη η Feelgood, που ξεπέρασε τα 3.000.000 εισιτήρια πέρσι. Στο #2 η ODEON, που ξεπέρασε τα 2.800.000, στο #3 η σχετικά νεοσύστατη στη διανομή ταινιών στους ελληνικούς κινηματογράφους Tanweer με αριθμό εισιτηρίων που πλησίασε τα 1.800.000, στο #4 η UIP (η μόνη που είχε πτώση, ελλείψει βασικών τίτλων από τα franchise των studios που εκπροσωπεί) και στο #5 η Village που βρίσκεται εδώ σχεδόν αποκλειστικά εξαιτίας της ταινίας του Παπακαλιάτη (!), ο οποίος είχε και το εμπορικότερο φιλμ του 2016 για ολόκληρη την Ελλάδα.

Μονάχα δύο ταινίες ξεπέρασαν τα 300.000 εισιτήρια μέσα στο 2016 (ήταν πέντε το 2015, με μια από αυτές να πλησιάζει τις 500.000, λέγε με και Μποντ…): το «Ένας Άλλος Κόσμος» και η «Επιστροφή» του Αλεχάντρο Γκονζάλες Ινιάριτου (332.339 εισιτήρια). Μέτρησαν οι stars, δηλαδή. Από κάτω, ακολουθούν δέκα τίτλοι που ξεπέρασαν τα 200.000 εισιτήρια (ήταν μόλις τρία το 2015!). Άρα, παρατηρούμε τη σταδιακή εξαφάνιση των blockbusters, που ως επί το πλείστον βρίσκουν «ταβάνι» κάπου στο διακοσάρι σήμερα. Υπήρξαν και λίγες δεκάδες τίτλοι που έκοψαν συνολικά τριψήφιο αριθμό εισιτηρίων (!), συνήθως λάθος αγορές, θύματα του κακού timing εβδομάδας ή της «πειρατείας» που είχε ξεπαστρέψει το κοινό τους προτού φτάσουν στα σινεμά.

Νομίζω ότι το θέμα καλύφθηκε. Ας δούμε και το επίσημο top 10 των εισιτηρίων στην Ελλάδα για το έτος 2016 και… καλή υπόλοιπη σεζόν να έχουμε, μέχρι τα τέλη του καλοκαιριού. Κάπου εκεί θα κάνουμε ξανά τις ανάλογες προσθέσεις.

1. Ένας Άλλος Κόσμος (356.964)
2. Η Επιστροφή (332.339)
3. Ψάχνοντας την Ντόρι (295.338)
4. Batman V Superman: Η Αυγή της Δικαιοσύνης (277.232)
5. Inferno (246.017)
6. Star Wars: Η Δύναμη Ξυπνάει (222.880)
7. Deadpool (217.220)
8. Captain America: Εμφύλιος Πόλεμος (215.155)
9. Η Εποχή των Παγετώνων: Σε Τροχιά Σύγκρουσης (214.994)
10. Ομάδα Αυτοκτονίας (207.982)