της Σοφίας Σταυριανίδου

Στο πρόγραμμα εσχάτως κατάφεραν να σκάσουν και δύο ταινίες «auteur», μέσα σε όλη την πολιτική και ιδεο(λογική) μανία της Διεύθυνσης του Φεστιβάλ. Πρόκειται για το μογγολικό «Öndög» του Γουανγκ Κουανάν που άρεσε αρκετά και το «Kiz Kardesler» του Εμίν Αλπέρ, το οποίο μάλιστα είναι και ελληνική συμπαραγωγή (από τη Horsefly και τον Γιώργο Τσούργιαννη). To φιλμ αυτό αφηγείται την ιστορία της ζωής τριών αδελφών, μιας ζωής «δανεισμένης» από τον πατριάρχη πατέρα σε πλούσιους ξένους, οι οποίοι γίνονται ελπίδα για να βρουν τα κορίτσια την τύχη τους. Οι εικόνες των υποβλητικών ορεινών όγκων της Ανατολίας, όπου βρίσκεται το χαμένο χωριό, είναι εκπληκτικές και οι περιφερειακοί χαρακτήρες υπέροχοι. Δεν θα ξαναδείτε ποτέ στη μεγάλη οθόνη την «τρελή του χωριού» τόσο γραφικά δοσμένη, ούτε και την κόρη που τρώει χώμα για να μην της σαλέψει σε τούτο το τοπίο που σου κόβει την ανάσα αλλά σου παίρνει τη ζωή αν είσαι γυναίκα. Δεν είναι Τζεϊλάν, αλλά είναι εικονοπλαστικό και λυρικό, πολλά δεν γίνονται όμως εξέλιξη υπάρχει, οι κόρες είναι υπέροχες αλλά λιγάκι οι άνδρες τις υποσκελίζουν σεναριακά. Ένα ωραίο σύνολο για τους θιασώτες του σινεμά των εικόνων.

Είδαμε και την Ιζαμπέλ Κουσέτ με το «Elisa y Marcella» (φωτό), αλλά πια δεν έχει καμιά σχέση με τη δημιουργό που αγαπήσαμε, του «Η Ζωή Χωρίς Εμένα» και της «Μυστικής Ζωής των Λέξεων», ούτε καν του «Elegy». Καταπιάνεται με την αληθινή ιστορία δύο ερωτευμένων γυναικών των αρχών του προηγούμενου αιώνα που θέλοντας να ζήσουν σαν ζευγάρι, η μια μεταμφιέζεται σε άνδρα. Ασπρόμαυρο (δεν κατάλαβα ακριβώς τον λόγο, τύπου επειδή είναι τοποθετημένο σε περασμένο αιώνα;), υποτονικό, δίχως πάθος και τόσο πρωτολειακά (!) χτισμένο. Μαθήματα δραματουργίας αρχαρίων του κινηματογράφου από την Κουσέτ; Αλλά περίπου τα ίδια ισχύουν και για τον κατά τα άλλα σημαντικό Αντρέ Τεσινέ και το «L’Adieu à la Nuit», μια ταινία που είτε με είτε χωρίς Κατρίν Ντενέβ δεν είχε θέση στο επίσημο πρόγραμμα (εντός ή εκτός συναγωνισμού, δεν έχει σημασία).

Είδαμε και ένα mini series (ολόκληρο, μάλιστα), με τίτλο «Il Était une Seconde Fois», γαλλική παραγωγή, του Γκιγιόμ Νικλού. Όσοι αγαπάτε τον Γκασπάρ Ουλιέλ σπεύσατε να το αναζητήσετε, γιατί εξελίσσεται σε έναν από τους πιο καυτούς stars που έχει να εξαγάγει αυτή τη στιγμή η Γαλλία. Η σειρά έχει τέσσερα επεισόδια και είναι ένα μεταφυσικό love story, όπου ο ήρως μέσα από ένα μυστήριο κουτί πάει πίσω στον χρόνο σε μια προσπάθεια να επανορθώσει τα πεπραγμένα, να ξανακολλήσει τα σπασμένα και να βρει τους λόγους που η αγαπημένη του έφυγε. Προσωπικά, αυτό ακριβώς με τράβηξε, όμως παρά το γεγονός ότι τούτη η mini σειρά είχε 194 λεπτά στην διάθεσή της, το στόρι δεν σε έκανε ακριβώς να πιστέψεις ότι πρόκειται για μεγάλο έρωτα, σε βαθμό που να τεκμηριώνει το flirt του ήρωα με τη μεταφυσική και το χρονικό πισωγύρισμα. Το σενάριο κάνει πολλά παιχνίδια με τον χρόνο, με ικανά σούρτα φέρτα, όμως τι τα θες, όταν εμπλέκεται το τώρα και το πριν και το πριν με το τώρα, με έναν ήρωα που σκάει σαν πομφόλυγα πάνω στη δική του την προσωπική ανεπάρκεια για το τι θέλει… Γιατί ποτέ δεν σε πείθει ότι την ιδιαίτερη σε ομορφιά καλή του (την παίζει η Φρέια Μέιβορ) τη θέλει μέχρι θανάτου. Η «φευγάτη» από τη σχέση, πάντως, είναι αυτή και εδώ υπάρχει ενδιαφέρον, γιατί πιθανόν αυτό να τον βραχυκυκλώνει τον Γκασπάρ. Από βραχυκυκλωμένους άνδρες, άλλο τίποτα!

ΤΑ ΒΡΑΒΕΙΑ

Στο Berlinale Palast, όπως κάθε χρόνο, έγινε η απονομή των βραβείων, σε μια τελετή που μεγάλο της μέρος (αρχικά) ήταν αφιερωμένο στον Ντίτερ Κόσλικ, τον απερχόμενο Διευθυντή. Γνωστός για τη μεγάλη του άνεση μπροστά στις κάμερες, ο Κόσλικ σε ντελίριο συγκίνησης άνευ προηγουμένου, τριγυρνούσε στους διαδρόμους της αίθουσας και ξέσπασε σε φιλιά και ευχαριστίες στην Υπουργό Πολιτισμού Μόνικα Γκρίτερς και την παρουσιάστρια Άνκε Ένγκλεκε. Ήταν η τελευταία του «παράσταση» (ουφ!). Στο τέλος, η Κριτική Επιτροπή του χάρισε κι ένα μεγάλο αρκούδι, οπότε σίγουρα θα πήγε σπίτι του ευχαριστημένος.

Δεν πρόλαβα να παρακολουθήσω το «Synonymes» (φωτό) της Χρυσής Άρκτου, πάντως χάρηκα ιδιαίτερα για το βραβείο Alfred Bauer του «Systemsprenger» με το πολύ δυνατό θέμα της παιδικής επιθετικότητας με την καταπληκτική πιτσιρίκα πρωταγωνίστρια Ελένα Τσένγκελ, που θεωρώ ότι το βραβείο γυναικείας ερμηνείας της άξιζε και με το παραπάνω. Για μένα, το καλύτερο φιλμ που είδα. Δεύτερο βραβείο στον Φρανσουά Οζόν για ένα φιλμ που κανένας δεν πίστεψε, γιατί άλλα περίμεναν και άλλα τους ήρθαν από τον Γάλλο σκηνοθέτη. Προσβάσιμο έργο, μεγαλύτερο σε διάρκεια από ό,τι θα έπρεπε, με σεναριακή μαεστρία, που πλέει όμως από τον ένα πρωταγωνιστή στον άλλον. Πρέπει να μέτρησε η καταγγελτική θεματική της σεξουαλικής κακοποίησης από ιερέα. Δεν γινόταν να τον αφήσει απ’ έξω η Ζιλιέτ και η παρέα της…

Αναλυτικά:

Χρυσή Άρκτος: «Synonymes», Nαντάβ Λαπίντ, Γαλλία / Ισραήλ / Γερμανία

Αργυρή Άρκτος – Μεγάλο Βραβείο της Επιτροπής: «Grâce à Dieu», Φρανσουά Οζόν, Γαλλία

Αργυρή Άρκτος Alfred Bauer Prize: «Systemsprenger», Νόρα Φινγκσάιτ, Γερμανία

Αργυρή Άρκτος Καλύτερης Σκηνοθεσίας: Άνγκελα Σάνελεκ, «Ιch War zu Hause, Aber», Γερμανία

Αργυρή Άρκτος Καλύτερης Ηθοποιού: Γιονγκ Μέι, «Di Jiu Tian Chang», Κίνα

Αργυρή Άρκτος Καλύτερου Ηθοποιού: Γουάν Τζινγκτσούν, «Di Jiu Tian Chang», Κίνα

Αργυρή Άρκτος Καλύτερου Σεναρίου: Μαουρίτσιο Μπράουτσι, Κλάουντιο Τζοβανέζι, Ρομπέρτο Σαβιάνο, «La Paranza dei Bambini», Ιταλία

Βραβείο Καλλιτεχνικού Επιτεύγματος: Ράσμους Βίντεμπεκ και Τόμας Χαρντμάγερ για τη διεύθυνση φωτογραφίας του «Ut og Stjæle Hester», Νορβηγία / Σουηδία, Δανία

Βραβείο Καλύτερης Πρώτης Ταινίας: «Oray», Μεχμέτ Ακίφ Μπιουκαταλάι, Γερμανία

Βραβείο FIPRESCI, Διαγωνιστικό: «Synonymes», Ναντάβ Λαπίντ, Γαλλία / Ισραήλ / Γερμανία

Βραβείο FIPRESCI, Panorama: «Dafne», Φεντερίκο Μπόντι, Ιταλία

Βραβείο FIPRESCI, Forum: «Die Kinder der Toten», Κέλι Κόπερ & Πάβολ Λίσκα, Αυστρία

Βραβείο Κοινού Panorama: «37 Seconds», Xικάρι, Ιαπωνία

Βραβείο Κοινού Panorama Dokumente: «Talking about Trees», Σουχάιμπ Γκασμελμπάρι, Γαλλία / Σουδάν / Γερμανία